Europese Commissie bereidt nieuwe onderhandelingen met de VS voor in verband met de doorgifte van bankgegevens met het oog op terrorismebestrijding

• 2010-03-24
• Democratie & mensenrechten Europa in de wereld

De Commissie heeft vandaag een ontwerpmandaat aangenomen voor de onderhandelingen over de doorgifte van bankgegevens aan de Amerikaanse overheid in het kader van het programma voor het traceren van terrorismefinanciering (Terrorist Financing Tracking Programme – TFTP). De Commissie wil tegen deze zomer een overeenkomst sluiten om de leemten in de veiligheid op te vullen.

" Terrorisme blijft een van de belangrijkste bedreigingen voor de veiligheid van de EU en we moeten de nodige instrumenten creëren om dit probleem aan te pakken en doeltreffende internationale samenwerking mogelijk te maken ," aldus commissaris Cecilia Malmström , bevoegd voor binnenlandse zaken. Ze voegt hieraan toe: "Het programma dat we met deze overeenkomst tussen de EU en de VS inzake de doorgifte van gegevens betreffende het betalingsberichtenverkeer willen ondersteunen, heeft in het verleden zijn deugdelijkheid bewezen en ik heb er vertrouwen in dat dit in de toekomst niet anders zal zijn. Tegelijkertijd zullen de persoonsgegevens van de EU‑burgers de grootst mogelijke bescherming krijgen: de burgers hebben recht op een voorziening in rechte (administratief en gerechtelijk), er zal meer controle zijn doordat de overeenkomst op gezette tijden wordt geëvalueerd en de verzoeken om doorgifte van gegevens moeten door een rechterlijke instantie worden goedgekeurd. Ik zal ervoor zorgen dat het Europees Parlement in iedere fase van de procedure onverwijld en ten volle zal worden geïnformeerd en dat tijdens de besprekingen met de Amerikaanse tegenpartij rekening zal worden gehouden met de bezorgdheden en suggesties van het Europees Parlement.''

"Het is onze taak ervoor te zorgen dat de rechten van de burgers te allen tijde geëerbiedigd en beschermd worden," aldus vicevoorzitter Viviane Reding , EU‑commissaris voor Justitie, grondrechten en burgerschap. ''Bij het opstellen van het mandaat voor de onderhandeling van de nieuwe overeenkomst hebben Cecilia en ik rekening gehouden met de belangrijkste bezorgdheden die het Europees Parlement in september heeft geuit, met name in verband met het recht op bescherming van het privéleven en het recht op een doeltreffende en niet‑discriminerende voorziening in rechte (administratief en gerechtelijk). In de toekomstige overeenkomst zal worden bepaald dat de Commissie op gezette tijden bij het Europees Parlement verslag uitbrengt, zodat het zijn democratische controle kan verrichten. Tot slot is het niet onbelangrijk dat de toekomstige overeenkomst moet voorzien in wederkerigheid van de kant van de VS, mocht de EU een eigen TFTP opzetten. Ik denk dat de Europese Unie op basis hiervan met vertrouwen nieuwe onderhandelingen met onze Amerikaanse partners kan gaan voeren."

Het voorstel van vandaag geeft de Commissie het mandaat om over een hoog niveau van bescherming van persoonsgegevens te onderhandelen. Voorts moet zij op grond van dit mandaat het Europees Parlement in iedere fase van de onderhandelingen ten volle informeren.

In het ontwerpmandaat van de Commissie zijn stevige extra waarborgen voor de gegevensbescherming opgenomen. Zo zijn de doeleinden van de doorgiften strikt tot terrorismebestrijding beperkt en zijn doorgiften van grote hoeveelheden gegevens aan derde landen absoluut verboden (alleen informatie afgeleid uit terrorisme‑onderzoeken, de zogenaamde "lead information", mag worden doorgegeven). Het is de bedoeling dat de hoeveelheid persoonsgegevens die aan de Amerikaanse autoriteiten wordt doorgegeven, zoveel mogelijk wordt beperkt.

Overeenkomstig het EU‑recht stelt het mandaat voor dat gegevens algemeen gedurende ten hoogste vijf jaar kunnen worden bewaard. De EU zal het recht hebben om de overeenkomst te beëindigen indien de waarborgen voor de gegevensbescherming niet worden geëerbiedigd.

Achtergrond

Op de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken van 25 februari 2010 waren de lidstaten het erover eens dat de EU en de VS dringend onderling een nieuwe TFTP‑overeenkomst moeten sluiten, zodat dit waardevolle terrorismebestrijdingsprogramma behouden kan blijven, ook nu het Europees Parlement op 11 februari geweigerd heeft om de tussentijdse TFTP‑overeenkomst goed te keuren.

Na de stemming in het Europees Parlement heeft de voorzitter van de Raad op 22 februari een brief toegezonden aan de Amerikaanse minister van Binnenlandse Zaken, waarin werd bevestigd dat de EU ingevolge de resolutie van het Parlement geen partij kan worden bij de tussentijdse overeenkomst en dat de voorlopige toepassing van die overeenkomst wordt beëindigd.