Lauw onthaal voor aanpak overbevissing

• 2011-07-13
• Voeding & landbouw

Bijna 90% van de visvoorraden in Europese wateren is overbevist en we moeten vrezen dat binnen tien jaar negen van de tien overgebleven vissoorten in gevaar zijn. Daarom verwelkomt Europees parlementslid Bart Staes (Groen!) het voorstel van de Europese Commissie voor hervorming van het Europees visserijbeleid, met als doel overbevissing tegen te gaan. "Het is te hopen dat bevoegde Europese visserijministers als Kris Peeters nu eindelijk eens hun verantwoordelijk nemen door de hervormingen mee te helpen doorvoeren en niet op de rem gaan staan. Zonder een radicale wending in ons Europese visserijbeleid is er geen toekomst voor vissoorten noch voor vissers. Daar zal nu voor het eerst ook het Europees parlement een grote rol in kunnen spelen.”

In het verleden triomfeerden steeds nationale kortetermijnbelangen boven wetenschappelijke inzichten. Visquota werden door de ministers structureel hoger gezet dan wat de visbestanden aankonden en wat de wetenschap adviseerde.

Staes: "Ook iemand als Peeters verklaarde steeds zijn beleid op wetenschap te baseren, maar dat bleek de laatste jaren niet uit de praktijk. Hij schaarde zich eind mei bovendien in het kamp van vijf landen - Italië, Spanje, Portugal Frankrijk en Ierland - die de hervormingsplannen afremmen, en bepleitte voor de Vlaamse vloot zo hoog mogelijke quota."

Staes: "Ook investeerde Peeters de Europese visserijsubsidies vooral in het optimaliseren van de boomkorschepen, die, zoals iedereen weet, nefast zijn voor de mariene biologie. Momenteel is er amper geld voor Vlaamse vissers die duurzaam willen vissen, omdat het geld op is. Nog een voorbeeld van Vlaams wanbeleid: de VLAM promoot al enkele jaren vissoorten die overbevist zijn, met bijvoorbeeld een half miljoen euro in 2010 alleen. Dit jaar is dat de pladijs en vorig jaar de zeeduivel."

Staes: "De gevolgen van het Europese wanbeleid - teveel schepen voor te weinig vis - dat mede vorm werd gegeven in de lidstaten, zijn uitgedunde visbestanden en een industrie die met moeite overeind blijft. Want wat iedereen nu eens goed moet beseffen: zonder sterke, duurzame visvoorraden zal er in de nabije toekomst geen visserijsector zijn."

De Europese Commissie stelt daarom nu voor om quota direct voor de langere termijn vast te stellen op basis van wetenschappelijke inzichten en niet op de economische belangen van lidstaten. "Dat is een belangrijke stap om overbevissing tegen te gaan. Voor ons moeten die langetermijnplannen uitgaan van ecologische duurzaamheid. Er moeten dus concrete voorstellen komen hoe de economische belangen echt te verzoenen met een duurzaam beheer van visbestanden. Dat betekent bijvoorbeeld dat wetenschap écht een doorslaggevende stem krijgt en niet langer genegeerd kan worden," aldus Staes.

De Europese Commissie stelt ook voor om een marktsysteem op te zetten dat bepaalt wie het recht heeft om te vissen. Staes vindt het een risicovol idee om de toegang tot visbestanden verder te privatiseren: "Je loopt dan het gevaar dat het recht om te vissen het voorrecht wordt van diegenen met de grootste portemonnee. De zee en haar vissen zijn echter geen marktgoederen, maar behoren tot het natuurlijk kapitaal van de wereld. Het recht om te vissen moet daarom voorbestemd zijn voor vissers die kunnen aantonen dan hun activiteiten het maritieme ecosysteem niet beschadigen en dat ze vissen op een eerlijke en duurzame manier. Dus als de EU dit systeem wil doorvoeren, moet de handel in 'visrechten' gepaard gaan met keiharde voorwaarden."

Staes: "Iets waar dringend een einde aan moet komen is het weggooien van bijvangsten. De Europese Commissie wil hier ook iets aan doen, maar het is onvoldoende. Een verbod op bijvangsten is beperkt tot een aantal commerciële soorten. Er wordt geen link gelegd tussen het verbod en het ontwikkelen en promoten, inzetten van vistechnieken die de ongewenste bijvangsten voorkomen."

Op dit moment is de Europese vloot veertig procent te groot. De Europese Commissie vertrouwt echter te veel op het systeem van marktwerking om dit probleem op te lossen. Een gevaarlijke keuze volgens Staes: "Slecht beleid in het verleden wat betreft subsidies en visquota heeft geleid tot de huidige situatie van te veel en te grote vissersboten.” De oplossing is regulering en een verplichte inkrimping van de vissersvloot. Recente ontwikkelingen tonen aan dat volledig vertrouwen op de markt niet werkt, en al helemaal niet in het geval van collectieve goederen."