Europa mist historische kans bij hervorming EU-landbouwbeleid

• 2013-01-24
• Voeding & landbouw

De broodnodige en lang besproken hervorming van het Europees landbouwbeleid blijft helaas uit. Christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen in het Europees Parlement hebben voorstellen hiertoe van de Europese Commissie drastisch uitgekleed. Tot onvrede van Europarlementslid Bart Staes (Groen) stemde de landbouwcommissie gisteren en vandaag tegen voorstellen van de Groenen om grootschaligheid in de landbouw niet langer te belonen en om vergroening als voorwaarde te stellen voor Europese subsidies.

Staes: “Grote landbouwbedrijven blijven forse Europese subsidies ontvangen. Dat is een tegenvaller voor iedereen die gehoopt had dat het landbouwbeleid zou veranderen en democratischer zou worden. Ik sprak de laatste tijd met boeren en burgers die zich inzetten voor een andere, kleinschaligere en duurzamere landbouw. Die stemmen negeert de landbouwcommissie van het Europees parlement volledig.”

De Europese groene fractie stelde voor om voor de directe inkomenssteun per landbouwbedrijf een maximum in te stellen van 100.000 euro per jaar. Nu is een blijft de situatie zo dat in alle lidstaten een handvol grote agro-industriële producenten meer dan 300.000 euro per jaar ontvangt. In Frankrijk - één van de grootste ontvangers - krijgen de 160 grootste landbouw- of voedingsbedrijven 123 miljoen euro, hetzelfde bedrag dat alle 100.000 kleinere Franse landbouwers samen krijgen. Deze directe inkomenssteun heeft in de landbouw niet geleid tot meer ondersteuning van meer kleinschalige en duurzamer producerende boeren.

Met het maximaliseren van deze inkomenssteun, zou er jaarlijks zo'n 7 miljard euro opnieuw kunnen worden herverdeeld onder de lidstaten en de landbouwers. Dit geld kan dan dienen om de verschuiving naar duurzame landbouw en werkgelegenheid in kwetsbare plattelandseconomieën te bevorderen.

Vergroening

Alle verplichte vergroeningsmaatregelen die de Europese Commissie voorstelde, met als sanctie een korting op de basisbetalingen, zijn uit het voorstel gesloopt. Door de vergroening overal optioneel te maken, kunnen boeren straks dubbel betaald krijgen. De omgekeerde wereld, aldus Staes. “Eerst krijgen grote landbouwbedrijven een vergoeding om het milieu aan te tasten met een ecologisch onhoudbare, intensieve landbouw en daarna krijgen ze een bonus om vervuiling op te ruimen.”

De landbouwsector wordt niet gestimuleerd om zich voor te bereiden op toekomstige uitdagingen op het gebied van klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en bodemkwaliteit. Duurzaam gebruik van water en pesticiden zijn richtlijnen die al bestaan in Europese wetgeving, toch haalde de landbouwcommissie zelfs de verwijzing hiernaar uit de voorstellen. Volgens de landbouwcommissie mogen de EU-landen zelf gaan bepalen welke vergroeningsmaatregelen ze extra belonen. Dat laat volgens Staes teveel ruimte over voor 'cherry picking' . Landen en bedrijven krijgen een beloning voor maatregelen die ze toch al uitvoeren, die het minste kosten en geen echte verduurzaming opleveren.

Staes:': "Ik hoor Kris Peeters nu al roepen dat we het allemaal maar rustig aan moeten met die vergroening van de landbouw en dus respect tonen voor de ecologische grenzen waar landbouw per definitie op leunt. Het aloude liedje van de korte termijn, het belang van de exportcijfers voor Vlaanderen. Dit in plaats van jonge boeren aan te moedigen om in het vak te stappen zonder te belanden in een helse spiraal van steeds meer competitiviteit, onduurzaam produceren en schuldenlast."

Staes: "Europa laat de boeren onduurzaam voortploegen in barre economische omstandigheden, in weerwil van de wens van vele consumenten, burgers en kleine landbouwbedrijven om het roer om te gooien. In weerwil van het feit dat wetenschappelijke studies aantonen dat dit model op een ecologische muur zal crashen. En het vergroot de kloof tussen burgers en boeren, hetgeen een slechte zaak is."