Dat de uitstoot van broeikasgassen in de EU tussen 1990 en 2008 met 10,7 % is gedaald ligt aan drie factoren: milieubeleid uit het verleden, herstructurering van economieën in nieuwe Europese lidstaten en de recente economische crisis. Dit blijkt uit een diepgaande, vergelijkende analyse die de Britse onderzoeksinstelling Ecofys uitvoerde in opdracht van de groene fractie in het Europees Parlement.
Europees parlementslid Bart Staes (Groen!): "Op de eerste dag van de klimaatconferentie in Kopenhagen zette de Europese Unie bij monde van het Zweeds EU-voorzitterschap een grote mond op tegen China en de VS. Uit de vandaag gepresenteerde vergelijkende studie blijkt dat Europa beter een toontje lager zou zingen: Europa loopt achter zowel op het vlak van de huidige voorstellen - min 20 % CO2 - als in wat de EU werkelijk doet. Dat blijkt uit de Ecofys-studie die de emissiereductieplannen en -prestaties van de EU, de VS, Rusland, Japan en tal van groeilanden vergelijkt."
Uit de studie blijkt dat zonder de bestaande milieuwetgeving de emissies van de EU vandaag 7 procent hoger zouden liggen. De inspanningen uit het verleden betreffen de eerste investeringen op het vlak van duurzame energie, warmtekrachtkoppeling (WKK) en gaan vooral over andere broeikasgassen dan CO2. De energiesector (behalve hernieuwbare energie en WKK) en -industrie werden hier nog niet mee gewogen. Ook het emissiehandelssysteem ETS is nog niet effectief, omdat er teveel rechten gratis worden uitgedeeld.
Voorts daalde de gezamenlijke EU-uitstoot omdat er in Oost-Europa en het UK veel onrendabele kolencentrales werden gesloten. Zonder deze evolutie zouden de emissies 5 procent hoger liggen. De huidige economische crisis ten slotte zorgt voor een uitstoot-daling van een half procent. "Met andere woorden, er is heel weinig recent of nieuw beleid in de Unie, dat zorgt voor een daling van de uitstoot van broeikasgassen."
Staes: "Het Wereldmeteorologisch Instituut heeft ons nog eens met de neus op de feiten geduwd: de periode 2000-2009 was de warmste ooit gemeten. Wil de EU beantwoorden aan de internationaal afgesproken doelstelling om de temperatuurstijging tot 2 graden Celsius te beperken, dan moet Europa nu zonder enige condities in Kopenhagen een doelstelling van minstens 30% reductie CO2 aanbieden. En zelfs dat is nipt."
Volgens Staes kan de EU niet meer het groene leiderschap claimen: "Wat groeilanden als Brazilië en Mexico voorstellen in Kopenhagen en ook wat China en anderen reeds doen, is veel meer dan wat de westerse Annex-I landen uit Europa doen."
Volgens Staes moet daarom de Europese Raad eind deze week een vlucht naar voren maken. "Nu ook andere landen aan het bewegen zijn, is het erg van belang dat de conferentie in Kopenhagen alsnog slaagt." Daarom moet de EU-top groene innovatie een prioritaire plaats geven in de nieuwe Europese banenstrategie en de nieuwe 'Europe 2020'-strategie van de Commissie Barroso. Deze vernieuwde Lissabonstrategie - die de Europese Unie in het voorjaar wil goedkeuren -zal de leidraad vormen voor het Europese werkgelegenheidsbeleid van de komende tien jaar.
Staes: "De EU moet meer werk maken van energiebesparing, duurzame energie en milieutechnologie. Europa ziet zichzelf graag als groene koploper, maar zijn we dat nog wel? De economische crisispakketten van Zuid-Korea en China bevatten véél meer groene investeringen dan de onze. De Verenigde Staten zijn alle Europese landen voorbijgestoken met windenergie. En in de wedloop om de groene banen van de toekomst wordt Europa aan alle kanten voorbijgelopen. Dat betekent dat premier Leterme aan de slag moet komende donderdag tijdens de Europese top. Groene innovatie als banenmotor dient voorop te komen te staan. Dat is ook een duidelijk signaal naar de VN-klimaatconferentie in Kopenhagen. Maar in de ontwerpconclusies waarover tijdens de Eurotop wordt gesproken, bungelt de vergroening van de economie er jammer genoeg voor spek en bonen bij.”