Betreft: Toepassing van herplaatsingsbesluiten 2015/1523 en 2015/1601 vóór de afloopdatum ervan (26 september 2017)
Op 6 september 2017 heeft het Europees Hof van Justitie een uitspraak gedaan waarin het de beroepen van Slowakije en Hongarije tegen herplaatsing verwierp. In deze uitspraak stelde het Hof dat het gebrek aan medewerking door bepaalde lidstaten de voornaamste oorzaak is van het beperkte aantal herplaatsingen van personen die om internationale bescherming verzoeken.
Een door de Europese Raad voor vluchtelingen en ballingen (ECRE) gepubliceerd document met als titel ‘Relocation not Procrastination’ (Herplaatsing in plaats van getreuzel) heeft als conclusie dat de politieke en juridische weerstand tegen het herplaatsen van personen die om internationale bescherming verzoeken, verschillende vormen aanneemt, gaande van het uitdrukken van prohibitieve voorkeuren door bepaalde lidstaten tot aanzienlijke vertragingen bij de toezegging van plaatsen voor herplaatsing en bij de verwerking en verstrekking van aanbiedingen aan Italië en Griekenland[1].
De uiterste datum (26 september 2017) voor de toepassing van herplaatsingsbesluiten 2015/1523 en 2015/1601 is nakend.
1. Is de Commissie voornemens nieuwe vorderingen wegens inbreuk in te stellen tegen lidstaten die de besluiten niet naleven?
2. Is de Commissie van plan om het solidariteitsaspect van herplaatsingen als prioritair te beschouwen en de terugkeer naar Italië en Griekenland conform de Dublinregels te herzien?
3. In september 2015 kondigde voorzitter Juncker een permanent herplaatsingsmechanisme in het kader van het Dublinsysteem aan, en in mei 2017 vroeg het Parlement aan de Commissie om in afwachting van de hervorming van het Dublinsysteem een nieuw herplaatsingsvoorstel te doen. Waarom heeft commissaris Avramopoulos in deze context meegedeeld dat de Commissie geen nieuwe voorstellen inzake herplaatsing zal voorleggen?
[1] https://www.ecre.org/wp-content/uploads/2017/09/Policy-Note-07.pdf
Sinds januari 2017 doen de meeste lidstaten maandelijks toezeggingen, hoewel zij dat op grond van de besluiten van de Raad[1] slechts ten minste om de drie maanden moeten doen, en voeren zij regelmatig herplaatsingen uit[2]. Het aantal voor herplaatsing in aanmerking komende personen bleek bovendien veel lager uit te vallen. Drie lidstaten hebben niemand uit Italië of Griekenland herplaatst sinds het begin van de regeling (Hongarije en Polen) of gedurende meer dan een jaar (Tsjechië) en maken nu het voorwerp uit van een door de Commissie ingeleide inbreukprocedure[3].
De Commissie is niet voornemens om haar beleid inzake Dublinoverdrachten terug naar Italië en Griekenland te veranderen.
Zij acht het niet wenselijk een nieuw herplaatsingsvoorstel voor te leggen. In de allereerste plaats moeten alle in aanmerking komende verzoekers die uiterlijk op 26 september 2017 in Italië en Griekenland zijn aangekomen, zo snel mogelijk worden herplaatst. De Commissie kan bovendien geen beroep blijven doen op ad-hocmaatregelen. Een hervormd Dublinsysteem is de enige structurele oplossing. Er moet dringend vooruitgang worden geboekt in de richting van een politiek akkoord. In het besef dat de migratiedruk op Italië en Griekenland hoog blijft, heeft de Commissie zich echter bereid verklaard steun te blijven verlenen aan lidstaten die zich ook na het verstrijken van de huidige regelingen blijven inzetten voor herplaatsing[4].
[1] Besluit (EU) 2015/1523 van de Raad van 14 september 2015 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en van Griekenland (PB L 239 van 15.9.2015, blz. 146) en Besluit (EU) 2015/1601 van de Raad van 22 september 2015 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland (PB L 248 van 24.9.2015, blz. 80).
[2] Verslagen over de met name in 2017 geboekte vooruitgang bij de uitvoering van de regeling voor herplaatsing en hervestiging. Het meest recente (15e) verslag is aangenomen op 6 september 2017 (COM(2017) 465 final). Sommige lidstaten hebben al hun toegewezen plaatsen voor herplaatsing uit Italië of Griekenland volledig of nagenoeg volledig opgevuld. Na zijn overdrachten in september heeft Finland als eerste lidstaat aan al zijn verplichtingen inzake herplaatsing uit Italië voldaan.
[3] http://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-1607_en.htm; http://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-2103_nl.htm.
[4] Mededeling over de uitvoering van de Europese migratieagenda (COM(2017) 558 final).