Versoepeling van arbeidstijd zet gezondheid en veiligheid op het spel

• 2008-12-16
• Sociaal beleid Gezondheid & consumenten

Hoelang mogen werknemers werken? Telt wachttijd mee als werktijd? Wanneer komt de veiligheid en de gezondheid van werknemers in het gedrang? Dat is waar het Europese Parlement op 17 december in het kader van veiligheid en gezondheid op het werk over beslist. Het voorstel dateert al van 2004 maar raakte jarenlang geblokkeerd in de Raad. De grote discussie betreft de flexibiliteit van werknemers en de betaalbaarheid ervan. Bart Staes (Groen!) kiest resoluut voor de kant van de werknemer en blijft bij het oorspronkelijke standpunt van het Europese Parlement: “We werken om te leven en niet omgekeerd! Als we de wil van de lidstaten (en vooral het VK) volgen, werken we binnenkort tot we erbij neervallen, zonder extra bescherming en zonder de economische groei in vraag te stellen en dat kan niet langer!”.

Het debat over de kern van het sociale Europa is cruciaal voor het vertrouwen in Europa. In dit dossier staan economische liberalen lijnrecht tegenover meer sociaalgerichte fracties. De vakbonden slaagden erin massaal op te roepen om het ongenoegen aan de Europarlementsleden kenbaar te maken. “Terecht”, volgens Staes, “De Raad voegt extra werktijd toe aan de richtlijn, wil bepaalde wachttijd niet laten meetellen als arbeidstijd en laat de optie voor lidstaten open om op gelijk welk moment uit dit kader te stappen. “

De richtlijn schrijft een gemiddelde werkweek voor van 48 u, berekend over 12 maanden. Afhankelijk van de berekening van rusttijden kan een werkweek makkelijk oplopen tot 78u, volgens sommigen zelfs tot 89u. “Dat is wat men op piekmomenten verstaat onder flexibiliteit,” reageert Staes. De basisregels zijn nochtans duidelijk: per 24u moeten 11u rust zijn. “Mensen hebben toch een gezin, vrienden, een sociaal leven? Mensen zijn toch geen machines die onbeperkt kunnen werken en hun hele actieve leven ten dienste van een werkgever moeten stellen?”, vraagt Staes zich af.

Deze richtlijn gaat eigenlijk over de veiligheid en gezondheid van werknemers. “Uit een dergelijk rechtskader kunnen stappen is onverantwoord,” vindt Staes. Aanvankelijk gebruikte enkel het V.K. deze optie, maar naar aanleiding van verschillende uitspraken van het Hof van Justitie, dat wachttijd als werktijd erkent, maar een onderscheid maakt tussen actieve en niet-actieve werktijd, regelen al 14 lidstaten hun werktijden via eigen wetgeving, collectieve arbeidsovereenkomsten of individuele arbeidscontracten. In vele landen werken dokters makkelijk meer dan 48u als normale werktijden en wachttijden worden gecombineerd. “Vermoeide werknemers zijn gevaarlijk, en dat moeten we ten alle prijzen vermijden,” besluit Staes.