Lidstaten mogen persoonlijke vrijheden inperken in de strijd tegen terrorisme

• 2015-02-11
• Democratie & mensenrechten Europa in de wereld

De Europese strijd tegen terrorisme dreigt ernstig te ontsporen. Dat bleek vandaag uit de goedkeuring van een resolutie over een Europese aanpak voor terrorismebestrijding door het Europees Parlement. De stellingname door het EP gebeurde in de aanloop naar de Europese top van staats- en regeringsleiders over dit onderwerp, die eind deze week plaatsvindt. De Groenen stemden tegen deze resolutie (1), die er niet in slaagt om duurzaam antwoord te bieden op de vraag hoe de bestrijding van de grondoorzaken van terrorisme het best kan gebeuren. "De Europese aanpak dreigt nu de deur te openen naar een eenzijdig repressief beleid, dat bovendien de burgerlijke vrijheden inperkt. Het antwoord van Europa op een bepaalde vorm van terrorisme dreigt zo zijn doel voorbij te schieten. In feite bereiken de terroristen zo hun doel," reageert Europees parlementslid Bart Staes (Groen).

Staes: "Het Europees Parlement stuurt vandaag het verkeerde signaal op het verkeerde moment. De resolutie die vandaag werd goedgekeurd met de steun van de vier grootste fracties in het parlement geeft de lidstaten een vrijgeleide om persoonlijke vrijheden te beperken met maatregelen die geen serieus antwoord bieden op de dreiging van terrorisme. Eerder dan te kiezen voor effectieve maatregelen, ook op lange termijn, worden de aanslagen in Parijs misbruikt als een excuus voor die krachten die al langer pleiten voor massatoezicht op burgers en voor het collectief verzamelen van data. Dit ondanks enig bewijs over de effectiviteit van dergelijke technieken in de strijd tegen terrorisme. Men kiest voor "Iedereen verdacht" in plaats van een op maat gesneden aanpak voor deradicalisering."

Staes: "Een coherent beleid ter bestrijding van terrorisme maakt gebruik van gericht toezicht van verdachten en zorgt ervoor dat de veiligheidsdiensten voldoende personeel en middelen hebben om een specifieke dreiging het hoofd te bieden, waarbij de informatie over gevaarlijke, gewelddadige individuen op een snelle en efficiënte manier kan worden uitgewisseld tussen diensten en landen. Dat is de richting waar we in Europa naartoe moeten. Daarnaast moet er doeltreffend beleid zijn om radicalisering in scholen en gevangenissen op een adequate manier aan te pakken. Samenlevingen moeten aandacht besteden aan de sociaaleconomische factoren die een rol kunnen spelen bij het radicaliseren van in Europa geboren jongeren. Tot slot moeten Europese politieke leiders eindelijk eens erkennen dat ook Europese geopolitiek een rol speelt in dit dossier, het Israëlisch-Palestijns conflict niet in het minste."

Staes: "Het intensiveren van massatoezicht zal de veiligheid ondermijnen en betekent een de facto overwinning voor de fundamentalisten, wiens doel het net is om onze democratische vrijheden te beperken, samenlevingen te ontwrichten en een sfeer van collectieve angst te verspreiden. Het creëren van instrumenten voor collectieve dataverzameling, onder meer door de herlancering van het PNR-systeem (Passenger Name Record: de uitwisseling van passagiersgegevens van alle reizigers) zorgt daarenboven voor een serieus kostenplaatje. De uitgebreide gegevens van iedereen die binnen Europa en vanuit Europa intercontinentaal vliegt, zouden voor minstens vijf jaar centraal worden opgeslagen.

Staes: "Dit terwijl de aanslagen in Parijs net lieten zien dat het massaal opslaan van data niet helpt om dergelijke terreurdaden te voorkomen. Zoals bekend werden de daders immers al in de gaten gehouden. Het ontbreekt opsporingsdiensten eerder aan mankracht en middelen om data te analyseren en niet aan de data op zich. De meerderheidspartijen in het EP en ook veel regeringsleiders lijken ook weinig waarde te hechten aan het Europees recht: het Europese Hof van Justitie heeft immers vorig jaar geoordeeld dat dergelijke PNR maatregelen illegaal zijn."

(1) Resultaten van de stemming: 532 voor, 136 tegen en 36 onthoudingen