GGO-toelatingen in Europa: "Nee betekent ook écht nee"

• 2014-11-11
• Voeding & landbouw Gezondheid & consumenten

Een grote coalitie van politieke partijen heeft vanmorgen in de commissie Leefmilieu en Voedselveiligheid van het Europees parlement ingestemd met een nieuw systeem rond de toelating van de teelt van genetisch gemodificeerde organismen (ggo's) op Europees grondgebied (1).

Bart Staes, onderhandelaar en woordvoerder voor de groene fractie, is niet onverdeeld gelukkig over het behaalde resultaat: "We zijn er in geslaagd om een brede coalitie te bouwen rond voorstellen die lidstaten veel mogelijkheden geven om de commerciële teelt van ggo's van hun grondgebied of een gedeelte van hun grondgebied te verbieden. Vanavond al starten de onderhandelingen tussen het EP en de Ministers van Milieu van de lidstaten."

Staes: "Eigenlijk hadden wij dit hele voorstel van de Europese Commissie en de lidstaten liever niet gezien, want het kwam er om de toelating van ggo's op EU-gebied te vergemakkelijken, na jarenlange patstelling op EU-niveau en juridische procedures van biotech-bedrijven tegen de Europese Commissie."

Staes: "Dit voorstel betekent namelijk een gedeeltelijke her-nationalisering van de Europese toelatingsprocedure rond ggo's. Net als lucht- of watervervuiling zou dit beleid net Europees moeten blijven omdat het commercieel verbouwen van ggo's per definitie grensoverschrijdende gevolgen kan hebben. En ook omdat we een interne markt hebben. Stel dat een land als Spanje nu voluit voor het telen van ggo-gewassen gaat: hoe zit het dan met de export van die gewassen naar landen waar een strikt verbod op de teelt van ggo's geldt?"

Toch stelt Staes dat de vandaag goedgekeurde positie van het Europees parlement tenminste de lidstaten en regio's die dat wensen veel meer mogelijkheden biedt om hun grondgebied af te schermen met een systeem van een zogenaamde opt-out.

Staes: "Een land kan nu - naast de analyse door de Food Safety Authority (EFSA) - ook milieu of sociaaleconomische redenen aanhalen om de teelt van een specifiek ggo'-gewas niet toe te laten. Het uitgangspunt is in principe eenvoudig: als een land "nee" zegt tegen het op de markt brengen van een ggo door een multinational, dan blijft het ook echt "nee". Natuurlijk zal nu in de onderhandelingen met Raad en Commissie moeten blijken of dit overeind blijft en of dit juridisch voldoende garanties biedt. Of met andere woorden biotech-bedrijven nu niet massaal regeringen gaan aanvallen en aanklagen. Ze hebben immers een kwalijke reputatie op dat vlak."

Staes: "Lidstaten die wél ggo's willen toelaten, moeten van het EP verplicht maatregelen treffen om besmetting van akkers in grensregio's te voorkomen. In de praktijk zal dat zeer moeilijk zijn, precies één van de redenen waarom we tegen de teelt van ggo-gewassen in open veld zijn."

Volgens Staes is het ook belangrijk dat het Parlement het voorstel van Commissie en Raad heeft bijgestuurd. Zo zullen lidstaten niet op hun knieën bij biotech-bedrijven moeten gaan vragen om bij hun toelatingsverzoek voor de EU te worden uitgezonderd. "Dit was grote bedrijven direct inspraak geven in democratische besluitvorming. Dat ging echt veel te ver."

"Er is een noodzaak om het Europees autorisatieproces voor ggo's te hervormen. Zelfs Juncker erkent dat! Nu zitten we in de situatie dat een ggo wordt toegelaten ondanks een zwakke risicoanalyse en ondanks het feit dat een meerderheid van de lidstaten én de Europese burgers tegen toelating is. Ik vraag de Commissie Juncker dan ook snel met een voorstel van nieuwe wetgeving te komen waarbij de besluitvormingsprocedure over de toelating van de commerciële teelt van ggo's democratischer verloopt(...)," aldus Staes.

"In eerste instantie komt het er nu op aan in een hard gevecht met Commissie en Raad de vandaag gestemde positie van het EP te vrijwaren. Anders riskeert dit een Trojaans paard te worden, waar consumenten en duurzaam boerende boeren niet op zitten te wachten."



(1) De milieucommissie stemde met een grote meerderheid (het standpunt van het EP werd goedgekeurd bij 53+, 11 - bij 2 onthoudingen) in een zogenaamde tweede lezingsprocedure over voorstellen van de Europese Commissie om het EU-systeem voor de toelating van de teelt van ggo's zo te wijzigen dat lidstaten kunnen beslissen de commerciële teelt van ggo-gewassen op (delen van) hun grondgebied te verbieden. Nadat de Raad van Milieuministers afgelopen zomer deze houding goedkeurde, was het vandaag de beurt aan het EP. Gezien beide posities sterk van elkaar verschillen, starten vanavond al de onderhandelingen tussen het EP en de Raad van Ministers om te komen tot een vergelijk. Bedoeling is nog voor het einde van dit jaar tot een akkoord te komen.