Europese landbouwsteun mag niet ten koste gaan van gezondheid of milieu

• 2012-09-18
• Milieu & dierenwelzijn Voeding & landbouw

Het is belangrijk om een gelijk speelveld te creëren waarin boeren duurzame ondernemers kunnen zijn. Boeren moeten een eerlijke prijs krijgen voor hun producten en dat mag niet ten koste gaan van het milieu. Dat is de inzet van de Europese groene fractie voor het nieuwe Europese landbouwbeleid dat per 2014 in moet gaan. "Dat kan alleen met een drastische herverdeling van de grofweg 6 miljard euro die jaarlijks aan landbouwsubsidies wordt uitbetaald," aldus Europees parlementslid Bart Staes (Groen). Helaas zwakten andere partijen in de landbouwcommissie van het Europarlement enkele strenge eisen voor een duurzamere landbouw af.

“De plannen voor de hervorming van het Europees landbouwbeleid, die de Europese Commissie in november presenteerde, bevatten een paar slimme maatregelen voor boeren om duurzamer te gaan werken,” zo zegt Staes. “Maar helaas: christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen dreigen de verplichting tot vergroenen uit de plannen te slopen. Het gaat dan alleen nog om een vrijwillige keuze. En dat is veel te weinig. Immers in een vrije en hyperconcurrentiële markt zijn ecologische keuzen en principes vaak het kind van de rekening.”

Staes: "Europese groenen vechten in het Europees parlement eerder voor een verschuiving van middelen, waarbij duurzame landbouw wordt beloond. En adellijke grootgrondbezitters of grote multinationals nu eindelijk worden uitgesloten van Europese landbouwsubsidies. Enkele cijfers: in de EU krijgen 31.500 industriële landbouwbedrijven meer dan 100.000 euro aan Europese subsidies (hetgeen per bedrijf vaak in de miljoenen kan lopen), voor een totaal aan 6,5 miljard euro. En aan de andere kant heb je 5,3 miljoen kleine boeren die vaak hoogwaardige producten maken, maar die met pijn en moeite (Europese bureaucratie, administratieve rompslomp) 2000 euro per jaar ontvangen."

Staes: "Een van de groene hervormingsvoorstellen is om een maximale jaarlijkse subsidie van 100.000 euro in te voeren. Gekoppeld aan deze jaarlijkse publieke steun aan miljoenen kleinschalige, Europese boeren - goed voor een kleine 7 miljard euro of 5 % van het EU-budget - wordt de omschakeling naar meer duurzame en ecologische landbouwpraktijken verbonden. Het kost wat, maar dan heb je ook iets wat goed is voor toekomstige generaties."

Dit hervormde beleid zou goed uitpakken voor de economische autonomie van boeren, goed voor biodiversiteit, goed voor het herstel van bodem- en waterkwaliteit, en zorgen voor minder afhankelijkheid van zeer dure geïmporteerde eiwitrijke diervoeders, kunstmeststoffen en allerhande bestrijdingsmiddelen en antibiotica én goed voor dierenwelzijn en consumenten.

Gebrek aan debat

Maar een bijkomend probleem is dat de landbouwcommissie zelf wil gaan onderhandelen met de Europese Commissie en de Europese ministers van landbouw. “De landbouwcommissie van het Europarlement staat bekend als uiterst conservatief. Nu dreigt een kleine meerderheid van Europarlementariërs in de landbouwcommissie de visie van het hele Europarlement te kapen om heel protectionistisch alleen hun eigen regio te vertegenwoordigen. Met name christendemocraten en socialisten willen een openbaar en publiek debat vermijden, juist nu er zoveel kleine en groene boeren willen meepraten over een beter landbouwbeleid.”

Steeds meer boeren en consumenten maken zich zorgen over het toekomstige landbouwbeleid. Velen sluiten zich aan bij de opvatting dat het Europees landbouwbeleid drastisch anders moet. Morgen (woensdag 19 september) komen ze uit heel Europa met de Good Food March naar Brussel. Groene en andere europarlementsleden zullen ze op de esplanade voor het Europarlement opvangen. “Dat zoveel mensen, waaronder kleine en groene boeren, naar Brussel komen om uiting te geven aan hun ongenoegen over het landbouwbeleid, over de schaalvergroting en de kwaliteit van ons voedsel, laat zien dat ambitieuzer beleid nodig is.”

Europeanen betalen voor hun eten én ze betalen via hun belasting per persoon voor 100 euro per jaar mee aan het Europees landbouwbeleid. En dan komen daar nog de kosten voor het opruimen en aanpakken van alle milieu- en gezondheidsproblemen die veroorzaakt worden door het huidige landbouwbeleid bij. De bodem- en waterkwaliteit worden door grootschalige landbouw en pesticiden aangetast. Staes: “Dat willen wij anders: landbouwbeleid mag niet ten koste gaan van gezondheid en milieu. We moeten met belastinggeld niet méér problemen veroorzaken, maar juist strenge eisen stellen ter bescherming van milieu en gezondheid.”