Europese Groenen lanceren website met mondiaal overzicht nucleair afvalprobleem

• 2011-02-15
• Klimaat & energie Gezondheid & consumenten Europa in de wereld

Voor het probleem om de groeiende nucleaire afvalberg definitief en veilig op te bergen is in tegenstelling tot wat velen wellicht geloven, nog nergens ter wereld ook maar het begin van een definitieve oplossing geformuleerd. De Europese groenen lanceren vandaag een website www.kernafval-in.eu, die een visueel en gedetailleerd overzicht geeft van de situatie in 15 Europese landen, de VS en Rusland.

Europarlementslid Bart Staes (Groen!): “Het is op het criminele af dat een handvol grote producenten van atoomstroom de kosten van ontmanteling van nucleaire installaties en de opberging van het afval deels afwentelen op landen en hun burgers. En bovendien nog eeuwenlang generaties opzadelen met deze peperdure radioactieve erfenis.”

De nieuwe website - beschikbaar in Engels, Duits, Frans en Nederlands - geeft een actueel overzicht over wat er in de verschillende landen met nucleair afval gebeurt. Met interactieve kaartjes en grafieken wordt getoond om welk soort en hoeveel afval het gaat en wat de strategieën van de respectieve overheden is.

In oktober 2010 lanceerde de Europese Commissie voorstellen voor de berging van nucleair afval. Staes: “Die leken weinig meer te zijn dan een goedkope oefening in public relations. Een poging ook om de illusie te creëren dat de EU iets aan dit probleem doet, en daarmee een zweem van legitimiteit verleent aan de heropleving waarvan de nucleaire industrie blijft dromen. Laat niemand zich vangen aan dit gespin van de Commissie, want deze voorstellen doen niets aan het ondervangen van terechte zorgen van burgers over nucleair afval.”

De EU-lidstaten moeten, als het aan energiecommissaris Oettinger ligt, tegen 2015 programma's hebben met plannen voor de bouw en het beheer van definitieve opbergingsfaciliteiten voor radioactief afval. Staes: “Om te beginnen zijn alleen al de definities van nucleair afval te vaag. Ze geven lidstaten de mogelijkheid om zelf te bepalen wat zij verstaan onder nucleair afval, en om een reeks aan potentieel gevaarlijke materialen buiten deze toekomstige richtlijn te houden.”

Staes: “Nu velen ‘Tsjernobyl’ vergeten zijn, verspreidt de nucleaire lobby in België en andere landen graag het beeld van een ‘nucleaire renaissance’ als oplossing voor de klimaatproblematiek en energiezekerheid. Dat is een leugenachtig beeld. De hele maatschappij betaalt nog altijd voor de enorme kosten van kernenergie: controles, stockage en verwerking van afval, de ontmanteling van kerninstallaties. Jaarlijks vloeit bijna een half miljard euro naar de nucleaire sector via belastinggeld, heffingen op het transport van energie en de hoge elektriciteitsfactuur voor de consument.”

Er zijn minstens 5 sterke argumenten om kernenergie af te bouwen.

Staes: “Ten eerste is de bouw van een kerncentrale peperduur en onmogelijk zonder enorme overheidssubsidies. De bouw van een kerncentrale is bijvoorbeeld vijf keer zo duur als de bouw van een moderne efficiënte gascentrale. In de 50 jaar dat kernenergie bestaat, is het almaar duurder en weinig efficiënter geworden. De echte kost van de bouw van een kerncentrale in Frankrijk is 3 keer duurder geworden op 20 jaar. Dat is niet logisch bij de ontwikkeling van een techniek die juist goedkoper zou moeten worden. Een consultant kernenergie stelde daarom onlangs deze vraag: ‘Stel dat men in 2011 een PC op de markt zou brengen, die nog steeds de snelheid heeft van een PC van in de jaren ’80, maar wel tienduizend euro zouden kosten, hoeveel mensen zou zo’n PC kopen?' Wat de Europese groenen betreft gaat er dus alleen overheidssteun naar duurzame energie en energie-efficiëntie.”

Staes: “Ten tweede duurt het lang voor een kerncentrale gebouwd is, waardoor de vermeende CO2-reducties die voor 2020 gerealiseerd moeten worden, niet met kernenergie gehaald worden.”

Staes: “Ten derde is de bron voor kernenergie uranium eindig en ontstaan bij de ontginning ervan talloze ernstige milieuproblemen voor lokale bevolkingsgroepen in bijvoorbeeld Australië en Niger.”

Staes: “Ten vierde is er de kost voor de ontmanteling. In 2004 was er bijvoorbeeld 60 miljard euro overheidssteun die het Verenigd Koninkrijk voorzag voor de ontmanteling van versleten kerninstallaties. Tussen 1999 en 2013 geeft de EU voor de ontmanteling van verouderde kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slovakije bijna 3 miljard euro uit. In 2005 bleek uit een Europese studie dat in België de ontmanteling van de kerncentrales en de verwerking van het nucleair afval minstens 10 miljard euro zal kosten. Daar zal de Belgische elektriciteitsconsument het grootste deel van ophoesten.”

Tot slot is er het nog altijd niet opgeloste afvalprobleem, aldus Staes: “Er was in het verleden een crapuleuze uitvoer van radioactief afval naar zogenaamde 'derde landen', onder meer naar Rusland en Oekraïne, waar men het niet nauw neemt met veiligheid en milieu. En uit de nu gelanceerde website blijkt nog eens dat er nergens een begin van oplossing bestaat voor een afvalprobleem dat nog vele duizenden jaren urgent zal blijven (en zelfs laagradioactief afval blijft zeker 250 jaar werkzaam).”

Staes: “De Europese Unie moet dringend een energiebeleid opzetten dat alle kosten van alle energievormen in rekening brengt. Het is niet de belastingbetaler die moet opdraaien voor de kosten van het opruimen van de nucleaire rommel. De kernindustrie moet die zelf betalen.”