Europees parlement: Roemeense kandidaat moet Europees Openbaar Ministerie leiden

• 2019-02-27
• Democratie & mensenrechten Europa in de wereld

Twee leidende parlementaire commissies (LIBE en CONT) van het Europees parlement stemden gisterenavond en vanmorgen voor het benoemen van de Roemeense kandidaat Laura Codruta Kovesi, als eerste Europees openbaar aanklager van het nieuwe Europees Openbaar Ministerie (EPPO) dat eind dit jaar van start zal gaan. Tot nog toe doen 22 EU-landen mee, behalve het VK, Polen en Hongarije. Kovesi, het voormalige hoofd van het Roemeense anti-corruptieorgaan (DNA), kreeg deze overtuigende parlementaire steun ondanks - of mede dankzij - de smeercampagne van de Roemeense regering, huidig voorzitter van de EU, die haar vorige zomer heeft ontslagen als hoofd van de DNA. 

Twee andere topkandidaten waren Fransman Jean-François Bohnert en Duitser Andrés Ritter. Op 7 maart zal de conferentie van fractievoorzitters de finale positie bepalen en dan starten de onderhandelingen met de Raad.

Groen Europarlementslid Bart Staes, lid van de commissie begrotingscontrole (CONT) waar Kovesi gisteren getuigde, meent dat de Europese Commissie en Ministerraad dit niet naast zich neer kunnen leggen: “Ook een onafhankelijke adviescommissie schoof Kovesi naar voren als beste kandidaat. In essentie is mevrouw Kovesi een beetje té efficiënt geweest, té onafhankelijk en onkreukbaar gebleken. En dat is precies wat we nodig hebben in Europa: iemand die zich bij de strijd tegen fraude met EU-fondsen, grensoverschrijdende BTW-fraude en corruptie niet laat intimideren of politiek onder druk zetten. Kovesi zei dat vooral het volgen van de rechtsstaat en een moreel kompas uiterst belangrijk zijn voor deze job. Ze heeft 100% gelijk. ”

Staes: “Europese fraude en criminaliteit moeten we ook Europees aanpakken, dat is een meerwaarde van de EU. In oktober 2017 keurde een ruime meerderheid van het Europees parlement in met het oprichten van dat nieuwe Europees Openbaar Ministerie om grensoverschrijdende fraude met Europees geld aan te pakken.”

Het EP stelde op 5 oktober 2016 in een goedgekeurde resolutie vast “dat georganiseerde grensoverschrijdende criminaliteit het afgelopen decennium is toegenomen en dat deze strafbare feiten worden gepleegd door zeer mobiele en flexibele groepen die in meerdere lidstaten en op diverse criminele terreinen opereren.”

Het opzetten van zo'n Europees Openbaar Ministerie zal de strijd tegen fraude met belastinggeld kunnen versterken. De Europese Commissie schat namelijk dat er jaarlijks voor 500 miljoen euro aan EU-belastinggeld, bestemd voor subsidies, gefraudeerd wordt. Dat is rampzalig in tijden van crisis. Een effectief Europees Openbaar Ministerie is noodzakelijk om dit gigantische probleem aan te pakken, des te meer omdat het bestaande Europees Bureau voor Fraudebestrijding (OLAF) enkel administratieve onderzoeken mag uitvoeren en dus weinig echte macht heeft.

Al te vaak worden fraudedossiers waarbij OLAF adviseert om overtreders juridisch te vervolgen niet opgevolgd door de nationale justitiële autoriteiten.  Ongeveer de helft van alle fraudedossiers die OLAF naar nationale justitiële autoriteiten stuurt leidt uiteindelijk tot een vervolging én veroordeling, schrijft OLAF in het jaarverslag 2015.
De reden dat OLAF-dossiers vaak niet worden vervolgd is eenvoudig: het gaat vaak om ingewikkelde en grensoverschrijdende fraude-constructies die erg veel tijd en menskracht van vaak onderbemande parketten vergen. Hier kan een Europees OM mét onderzoeksbevoegdheid in lidstaten dus zondermeer uitkomst bieden.