Europeanen klaar voor actief ouder worden

• 2012-01-13
• Sociaal beleid

Ter gelegenheid van de start van het Europees Jaar 2012 voor actief ouder worden en solidariteit tussen de generaties heeft de Commissie vandaag een nieuwe Eurobarometer-enquête gepresenteerd waaruit blijkt dat 71% van de Europeanen beseft dat de Europese bevolking steeds ouder wordt, maar slechts 42% bezorgd is over deze ontwikkeling. Dit staat in schril contrast met de perceptie van de beleidsmakers, die de vergrijzing als een belangrijke uitdaging beschouwen. Voor de meeste burgers spelen 55-plussers een vooraanstaande rol op belangrijke gebieden in de samenleving. Meer dan 60% is van mening dat het mogelijk zou moeten zijn om na het bereiken van de pensioenleeftijd te blijven werken en een derde zegt zelf langer te willen werken. Verrassend genoeg zijn zij die dichter bij hun pensionering zijn deze mening eerder toegedaan dan de jongere generatie.

Lazlo Andor , de commissaris voor Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie, presenteerde de enquête met de volgende woorden: "De Eurobarometer-enquête van heden laat zien dat mensen best actief willen blijven als zij ouder worden. Ik ben ervan overtuigd dat het Europees Jaar zal fungeren als katalysator voor het mobiliseren van burgers, belanghebbenden en besluitvormers om maatregelen te nemen om actief ouder worden te bevorderen en op een positieve manier het hoofd te bieden aan de uitdagingen van de vergrijzing."

De Eurobarometer-enquête bestrijkt vijf gebieden: algemene percepties van leeftijd en ouderen; ouderen op het werk; pensionering en pensioenen; vrijwilligerswerk en ondersteuning van ouderen alsmede een leeftijdvriendelijke omgeving.

Uit de enquête blijkt hoe de definities van "jong" en "oud" per land sterk uiteenlopen. In Malta, Portugal en Zweden worden personen van onder 37 jaar als jong beschouwd, terwijl dit in Cyprus en Griekenland het geval is met personen tot de leeftijd van 50. Gemiddeld vinden Europeanen iemand oud die nog net geen 64 is en iemand niet langer jong zodra hij of zij de leeftijd van 41,8 jaar heeft bereikt. Percepties verschillen ook naargelang leeftijd en geslacht – volgens vrouwen is men op iets latere leeftijd oud dan volgens mannen (65,0 jaar tegenover 62,7 jaar).

Wat werk betreft, is slechts een op de drie Europeanen het ermee eens dat de officiële pensioenleeftijd uiterlijk 2030 zal moeten worden opgetrokken, hoewel dit thans in veel lidstaten een duidelijke beleidsprioriteit is. Er bestaat echter veel steun (61%) voor de opvatting dat de mogelijkheid moet worden geboden om na het bereiken van de officiële pensioenleeftijd te blijven doorwerken. 53% wijst het idee van een verplichte pensioenleeftijd van de hand, maar er zijn grote verschillen tussen de lidstaten.

Hoewel de gebruikelijke pensioenleeftijd 65 jaar is, bedroeg de gemiddelde leeftijd waarop met werken wordt gestopt in 2009 ongeveer 61,5 jaar. 42% van de Europeanen is van mening is dat zij het werk dat zij thans doen, ook na de leeftijd van 65 nog zullen kunnen doen, terwijl 17% verwacht dat zij niet in staat zullen zijn hun huidige baan vol te houden totdat zij 60 worden. Een derde van de Europeanen zegt te willen doorwerken na het bereiken van de pensioenleeftijd, en nagenoeg twee derde van de Europeanen lijkt het aantrekkelijker om een deeltijdbaan te combineren met een gedeeltelijk pensioen dan om volledig met pensioen te gaan.

Bij actief ouder worden draait het om meer dan werken alleen. Ongeveer een kwart van de Europeanen (met inbegrip van de 55-plussers) zegt vrijwilligerswerk te doen. In landen met niet zo’n grote traditie op het gebied van vrijwilligerswerk zegt een groter deel van de bevolking anderen buiten het eigen gezin te hebben geholpen of ondersteund. 36% van de 55-plussers in Europa heeft dergelijke ondersteuning geboden. 15% van de respondenten van ouder dan 55 zorgt voor een ouder familielid en 42% heeft dat in het verleden gedaan.

Achtergrond

Het Europees Jaar 2012 voor actief ouder worden en solidariteit tussen de generaties wil de bijdrage van ouderen aan de samenleving meer onder de aandacht brengen en maatregelen stimuleren die ouderen betere kansen bieden om actief te blijven.

Het Europees Jaar 2012 bestrijkt drie aspecten van actief ouder worden: Actief ouder worden op het werk. Om oudere werknemers aan te moedigen om aan het werk te blijven, moeten met name de arbeidsomstandigheden verbeterd en aan de gezondheidstoestand en specifieke behoeften van oudere werknemers aangepast worden, en moeten deze hun kennis en vaardigheden kunnen bijwerken door betere toegang tot levenslang leren; ook dienen de belasting- en uitkeringsstelsels te worden herzien om te zorgen voor effectieve prikkels om langer te blijven werken. Deelneming aan het maatschappelijk leven. Verbetering van de mogelijkheden en voorwaarden voor ouderen om als vrijwilliger of mantelzorger een bijdrage te leveren aan de samenleving en om deel te nemen aan het maatschappelijk leven, zodat sociaal isolement en veel van de daarmee samenhangende problemen en risico’s worden voorkomen. Zelfstandig wonen. Gezondheidsbevordering en preventieve gezondheidszorg via maatregelen om zo lang mogelijk gezond te blijven en afhankelijkheid te voorkomen alsmede het scheppen van een leeftijdvriendelijkere omgeving (openbare gebouwen, infrastructuur, vervoer, woningen) waardoor ouderen zo zelfstandig mogelijk kunnen blijven.

Het Europees Jaar is erop gericht alle beleidsmakers en belanghebbenden aan te moedigen om specifieke vaste toezeggingen te doen in verband met actief ouder worden en maatregelen te nemen om deze doelstellingen te verwezenlijken. De toezeggingen kunnen worden bekendgemaakt op de website van het Europees Jaar. Op nationaal en Europees niveau zullen communicatieacties met het publiek, belanghebbenden, besluitvormers en journalisten worden georganiseerd.

Voor meer informatie

Speciale Eurobarometer 378: Actief ouder worden (Report and Factsheets)

Vergelijkende informatie over de EU-lidstaten in MEMO/12/10

Eurostat News Release

Zie ook

Website van het Europees Jaar voor actief ouder worden en solidariteit tussen de generaties

Europees innovatiepartnerschap op het gebied van actief en gezond ouder worden