Rechterzijde Europees Parlement durft geen positie in te nemen in strijd over handelsbeleid Trump

• 2019-03-14
• Geldzaken & handel Europa in de wereld

Moet de Europese Commissie de onderhandelingen over een handelsakkoord met de Amerikaanse regering-Trump wel of niet opstarten en onder welke voorwaarden? In een stemming over in essentie deze vraag, nam het Europees parlement vandaag verrassend géén positie in. De Europese Commissie stelde onlangs een onderhandelingsmandaat voor om tot zo’n EU-VS-handelsakkoord te komen en het EP wilde daar via een resolutie van de parlementaire commissie Handel (INTA) een opinie over geven. Die resolutie werd uiteindelijk verworpen met 223 stemmen tegen, 198 voor bij 37 onthoudingen.

“Er ligt nu dus géén opinie van het EP. De rechterzijde van het politieke spectrum in het Europees Parlement schrikt blijkbaar van zijn eigen schaduw en durft geen stelling in te nemen,” stelt Europarlementslid voor Groen, Bart Staes. “Opmerkelijk genoeg wonnen we wél een aantal amendementen, waaronder het verwerpen van het onderhandelingsmandaat én een oproep aan de Europese raad om hetzelfde te doen met een nipte meerderheid. Deze kritische stellingname van het EP was blijkbaar een brug te ver voor de rechterzijde die dan liever helemaal geen positie inneemt. Dat is ten aanzien van het belang van dit soort van handelsafspraken voor Europese arbeiders, boeren, burgers, voedselveiligheid, klimaatbeleid enzovoorts een onverantwoorde houding.”

“Trump stapte uit het klimaatakkoord van Parijs en dreigt met hoge importtarieven in diverse sectoren waaronder staal. Dat neigt eerder naar een handelsoorlog en is voor ons niet de beste context om over een nieuw handelsakkoord te onderhandelen”, vindt Staes die zelf voor de resolutie en dus tegen het voorgestelde onderhandelingsmandaat van de Europese Commissie stemde.

Nadat de onderhandelingen met de regering-Obama over het TTIP-handelsakkoord werden bevroren, maakten de Amerikaanse president Donald Trump en Commissie-voorzitter Jean-Claude Juncker in de zomer van 2018 in Washington handelsafspraken om eenzijdige Amerikaanse importtarieven op Europees staal te voorkomen. Terwijl de Amerikaanse dreigementen op tafel bleven liggen, stelde de Europese Commissie onlangs een nieuw onderhandelingsmandaat voor om tot een EU-VS-handelsakkoord te komen.

Dat de EU-lidstaten en de rechterzijde van het Europese Parlement dit mandaat onder de huidige omstandigheden willen goedkeuren is voor Groen hallucinant. De fractie diende amendementen in op de resolutie die is voorgesteld door de handelscommissie.

Staes: “Op papier heeft de EU een handelsstrategie die gebaseerd is op Europese waarden zoals duurzaamheid. Dat maakt het extreem inconsistent om nu een handelsdeal met Trump te sluiten, terwijl hij het Parijs-akkoord naast zich neerlegt en de EU behandelt als handelsvijand in plaats van bondgenoot. De EU moet zich als grote handelsmacht niet laten chanteren. Helaas werd het opnemen van het Klimaatakkoord van Parijs als onderdeel van een eventuele handelsdeal met één stem verworpen. Ook hier weer: de rechterzijde noemt klimaatbeleid belangrijk, maar als het over handelsbeleid gaat vergeten ze dat gewoon. Politieke schizofrenie.”

In ruil voor het (voorlopig) afwenden van importtarieven deed de Europese Commissie toezeggingen aan de VS dat Europa onder andere meer soja voor veevoeder en biobrandstof en vloeibaar gas (veelal schaliegas) uit de VS zal importeren. De Europese Commissie ging zelfs zo ver om criteria van de Europese hernieuwbare energieregels op te rekken zodat Amerikaanse (genetisch gemodificeerde) sojabonen als duurzaam konden worden aangemerkt.

Staes: “Deze strategie is niet te rijmen met handel gebaseerd op duurzaamheid. Het oude TTIP-spook duikt op, het algemene, publieke belang legt het af tegen private handelsbelangen van grote bedrijven. Het is een volstrekt verkeerd signaal aan de VS om onder deze omstandigheden een nieuw bod voor een handelsakkoord op tafel te leggen. Bovendien negeert de Commissie elk protest en publiek ongenoegen dat de laatste jaren steeds luider klonk.”

De Europese ministers besluiten binnenkort met gekwalificeerde meerderheid over het handelsmandaat. Enkele landen waaronder Frankrijk, Spanje en Italië zijn kritisch over het Commissievoorstel. Het Europees Parlement kan een eventueel handelsakkoord in zijn geheel alleen goed- of afkeuren zodra het akkoord gesloten is. Aangezien de Amerikaanse en Europese eisen voor een bilateraal akkoord ver uit elkaar liggen - de VS eisen dat landbouw er deel van uitmaakt, de EU weigert - is het onwaarschijnlijk dat er op korte termijn een akkoord komt.