Pak grensoverschrijdende criminaliteit aan met Europees Openbaar Ministerie

• 2017-10-05
• Democratie & mensenrechten Sociaal beleid Geldzaken & handel Europa in de wereld

“Europese fraude en criminaliteit moeten we Europees aanpakken, dat is een meerwaarde van de EU.” Groen Europarlementslid Bart Staes is daarom tevreden dat een ruime meerderheid van het Europees parlement vandaag instemde met het oprichten van een Europees Openbaar Ministerie om grensoverschrijdende fraude met Europees geld aan te pakken. Staes noemt het onbegrijpelijk dat 7 lidstaten, waaronder Nederland, weigeren om mee te werken aan de creatie van een Europees OM, zeker als het mandaat ook gaat gelden voor het bestrijden van internationaal terrorisme. Staes: “Een Europees Openbaar Ministerie, dat is hét voorbeeld van Europese samenwerking waar we allemaal wat aan kunnen hebben. Europees geld dat fraudeurs in hun zakken steken, hoort terug te gaan naar de Europese belastingbetaler. Deze week nog bleek uit de btw-voorstellen van de Europese Commissie dat we elk jaar 50 miljard euro mislopen aan grensoverschrijdende btw-fraude. Of besparen Rutte & co zich toch liever dood?”

Het Europees Parlement stemde met een ruime meerderheid (456 voor, 117 tegen bij 60 onthoudingen) in met het instellen van een Europees Openbaar Ministerie (EOM), dat in eerste instantie Europese fraude moet aanpakken. Maar met het oog op het bestrijden van internationaal terrorisme is de verwachting dat het mandaat snel uitgebreid zal worden. Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker verwees er al naar in zijn State of the Union begin september.

Staes: “Terroristen hebben geen enkele boodschap aan landsgrenzen, dat hebben we steeds gezien bij aanslagen in Europa. Dan hoef je toch geen seconde na te denken om te beseffen dat we qua terreurbestrijding zwaar achterlopen? Immers, wordt niet elke keer vastgesteld dat een gebrek aan grensoverschrijdende informatie-uitwisseling en samenwerking hét probleem is in de EU bij de aanpak van alle vormen van criminaliteit? Maar neen, sommige politici willen liever zélf steeds meer info verzamelen van burgers en privacy schenden in plaats van de reeds bestaande informatie beter te delen.”   

Concreet houden de wetsvoorstellen in dat er in Luxemburg een onafhankelijke instelling komt, die zelf mag bepalen waar het haar aandacht op richt. De medewerkers van het EOM in EU-landen zelf zijn zowel lid van het landelijke openbaar ministerie en van het Europees OM. Verdachten staan in principe voor de rechter in het land waar ze de misdaad zouden hebben gepleegd. Nu komt het aan op voldoende middelen geven aan het EOM en de samenwerking met Eurojust en OLAF verankeren.

Staes wijst er op dat dit een goed voorbeeld van versterkte samenwerking is – een coalition of the willing – en hoopt dat Nederland samen met de zeven andere “onwillige” EU-lidstaten zich, zodra het EOM is opgezet en het resultaten laat zien, alsnog willen aansluiten.