Koerdistan wordt stiefmoederlijk behandeld - Europa moedigt Turkije aan

• 2001-01-09

Op de eerste Associatieraad van 6 maart '95 stelde de Europese Unie vast dat de Turkse situatie op het gebied van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden "te wensen overlaat". De Europese ministers van Buitenlandse Zaken verwezen toen naar de voortdurende schendingen van de mensenrechten, het verbieden van kranten, de vervolging van journalisten en schrijvers en de inhechtenisneming van volksvertegenwoordigers. Tijdens de daaropvolgende bijeenkomsten verklaarde de Europese Unie "uit te kijken naar de dag waarop de mensenrechtensituatie in Turkije beantwoordt aan de normen die van een potentieel lid van de Unie wordt verlangd". "Na de Europese Raad van Luxemburg van december '97 werd de politieke dialoog met Turkije onderbroken en was Turkije een tijd lang niet bereid om politieke kwesties, zoals de mensenrechten, met de Europese Unie te bespreken," aldus de vijftien EU-ministers van Buitenlandse Zaken. Twee jaar later, in Helsinki, toonden ze zich "ingenomen met de recente positieve ontwikkelingen, alsook met het voornemen van Turkije om z'n hervormingen met het oog op het voldoen aan de criteria van Kopenhagen voort te zetten". Turkije verwierf het statuut van kandidaat-lidstaat en neemt sinds december '99 op voet van gelijkheid met twaalf andere landen deel aan het toetredingsproces. De kandidaat-lidstaten moeten de waarden en de doelstellingen van de Europese Unie onderschrijven. De Europese Raad van Helsinki beklemtoonde onder meer het beginsel van vreedzame regeling van geschillen overeenkomstig het Handvest van de Verenigde Naties. Kandidaat-lidstaten moeten alles in het werk stellen om de nog onopgeloste grensgeschillen en andere daarmee verbonden problemen tot een oplossing te brengen. Uiterlijk eind 2004 zal de Europese Raad een evaluatie maken van alle bestaande geschillen. Volgens europarlementslid Bart Staes moet het Koerdische dossier daarbij absolute prioriteit krijgen. Op de associatieraad van 11 april 2000 in Luxemburg stelde de Europese Unie - naar eigen zeggen - vast dat "Turkije een hervormingsproces op het gebied van de mensenrechten is begonnen". De Unie sprak toen ook de hoop uit dat verdere vooruitgang wordt geboekt. De Unie zal de ontwikkelingen in Turkije van nabij blijven volgen en zo nodig individuele gevallen bij de Turkse autoriteiten aan de orde stellen. Tevens verwees de Unie specifiek naar haar standpunt inzake de doodstraf en moedigde zij Turkije aan het protocol nr. 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden te onderschrijven. De associatieraad bestaat uit vertegenwoordigers van de vijftien EU-lidstaten en een delegatie onder het voorzitterschap van de Turkse minister voor buitenlandse zaken. Daarnaast is ook de eurocommissaris Günther Verheugen, verantwoordelijk voor de uitbreiding van de Europese Unie, aanwezig.