Groen pleit voor stevige Europese bankenunie met democratische controle

• 2012-06-29
• Geldzaken & handel

De regeringsleiders van de eurozone hebben vannacht besloten tot een steviger Europees bankentoezicht. Groen verwelkomt deze stap, maar vindt dat wie A zegt nu ook B moet zeggen. Bij een echte bankenunie horen ook een Europees depositogarantiefonds en een bankensaneringsfonds. "En parlementen mogen niet buitenspel komen te staan", aldus Europarlementslid Bart Staes.

"Een krachtige Europese toezichthouder moet de snelle sanering van probleembanken afdwingen. Het is goed dat de ECB hier een centrale rol krijgt, al ontbreekt ten ene male de democratische controle", stelt Staes. "In Spanje is wel gebleken dat we dit niet alleen aan nationale toezichthouders kunnen overlaten. Maar om banken ordentelijk te herstructureren of failliet te laten gaan moet zo'n Europese toezichthouder ook de middelen hebben: een depositogarantiefonds en een bankensaneringsfonds. Deze fondsen moeten geleidelijk gevuld worden door de banken zelf, opdat belastingbetalers niet langer opdraaien voor de fouten en te risicovol gedrag van bankiers. Als de regeringsleiders serieus de vicieuze cirkel willen doorbreken - en dus de te sterke banden tussen zwakke banken en zwakke overheden - moeten zij nu doorpakken naar een echte bankenunie."

Staes: "Voor de herstructurering en herfinanciering van de Spaanse probleembanken doet de eurozone nu een beroep op het noodfonds. Dat is onvermijdelijk. Maar de vraag is of het noodfonds wel groot genoeg is. Met een echte bankenunie kan de capaciteit van het noodfonds worden hersteld en moet dat ESM een banklicentie krijgen."
"Met de flexibele inzet van het noodfonds voor steun aan Spanje en Italië hebben de regeringsleiders opnieuw wat tijd gekocht", vindt Staes. "Echter, om de kapitaalvlucht van zuid naar noord in de eurozone te stoppen is meer nodig. Daarvoor moeten de eurolanden een deel van hun schulden gezamenlijk gaan herfinancieren. Dit onderdeel van het masterplan van Van Rompuy, de voorzitter van de Europese Raad, moet dringend verder worden uitgewerkt."

Staes: "De voorstellen rond het aanjagen van de economie en het creëren van jobs zijn absoluut onvoldoende en te vaag. De gereserveerde bedragen zijn een druppel in de oceaan en zijn niet meer dan het recycleren van bestaande EU-fondsen en sprookjes over een eventuele hefboomwerking hiervan. Intussen worden de enorme problemen als gevolg van belastingparadijzen en -ontwijking amper genoemd, ook al wordt het verlies aan inkomsten voor de EU geraamd op 100 miljard euro per jaar. Het hele plan geeft ook te weinig aanzetten tot het komen tot een coherente economische en fiscale unie met bijvoorbeeld geharmoniseerde vennootschapsbelastingen."

"Het feit dat de nationale regeringen Van Rompuy onder controle willen houden bij de verdere uitwerking van zijn masterplan voorspelt weinig goeds", stelt Staes. "Ik vrees dat het plan wordt uitgekleed als elke regering een veto krijgt. De besluitvorming dreigt ook erg schimmig te worden. Van Rompuy trok vannacht de vergelijking met de totstandkoming van het Begrotingspact, maar die achterkamertjespolitiek is niet voor herhaling vatbaar!"

Staes wijst er op dat dit scenario misschien kan uitdraaien op het redden van de euro, maar het verliezen van verdere legitimiteit bij Europese burgers: "Als het masterplan uitdraait op onderhandelingen over een nieuw verdrag, dan moet ook de voorgeschreven procedure worden gevolgd: het bijeenroepen van een Conventie. Zo wordt de democratische invloed van nationale en Europese parlementsleden zeker gesteld en de openbaarheid vergroot. Europa kan alleen sterker worden als zij ook democratischer en socialer wordt en het democratisch deficit gedicht wordt."