Europese Unie moet controle op uitgaven serieuzer nemen

• 2010-11-09
• Geldzaken & handel

"Het gaat steeds beter met het correct uitgeven van Europese fondsen, maar aan de structurele oorzaken van waarom het vaak wél fout loopt, wordt nog steeds te weinig gedaan". Dat zegt Europees parlementslid Bart Staes (Groen!), ondervoorzitter van de commissie Budgetcontrole, in een reactie op het rapport van de Europese Rekenkamer dat vandaag in het Europees parlement werd gepresenteerd.

De Europese Rekenkamer levert met dit jaarverslag over de uitgaven van de Europese begroting in het jaar 2009, opnieuw een zeer kritisch oordeel af over het financieel management van de EU. En ook al wordt er vooruitgang geboekt, dat wil bepaald niet zeggen dat alles koek en ei is, stelt Staes: "Als ik het jaarverslag lees, krijg ik een déjà-lu . Want ik lees zaken die ik al vele jaren lees. Er zijn teveel materiële fouten in de uitgaven in de sectoren landbouw, cohesiefondsen, onderzoek & ontwikkeling, externe hulp en ontwikkeling en onderwijs. Meer dan twee procent van de betalingen in deze sectoren bevatten materiële fouten. Hetgeen overigens niet automatisch betekent dat het gaat om fraudezaken, het kan ook gaan om louter administratieve fouten."

Staes: "Maar de kernboodschap van dit rapport blijft opnieuw dat de toezicht- en controlesystemen slechts deels doeltreffend zijn in het voorkomen of detecteren van ongeregeldheden, van teveel betaalde kosten of niet declarabele kosten. Weliswaar is er niet alleen slecht nieuws. Zo is de foutenmarge in de cohesiesector (35,5 miljard euro) iets gedaald, maar in de landbouwsector (56,3 miljard euro) is die dan weer gestegen. Veel belangrijker is dat de structurele oorzaken blijven bestaan."

Volgens Staes is het fundamentele probleem dat de lidstaten - die de Europese budgetten grotendeels uitgeven - niet doen wat ze moeten doen: "Zij moeten veel strenger toezien op een correct beheer van Europese gelden in plaats van roepen om een beperking van de Europese begroting. Daarbij komt dat de Europese Commissie niet streng genoeg optreedt tegen lidstaten geen efficiënte beheers- en controlesystemen hebben. Van een lidstaat als Griekenland wist men dit al tien jaar en toch duurde het jaren vooraleer er sancties werden opgelegd. Had men dit sneller gedaan, had dat deels de ernstige problemen waarin het land nu zit kunnen voorkomen."

Staes: "In het jaarverslag staat letterlijk dat 'de lidstaten ten minste 30 procent van de aangetroffen fouten makkelijk hadden kunnen ontdekken, voordat zij de uitgaven bij de Commissie certificeerden voor betaling'. Dat wijst op pure laksheid en dat is schandalig. Ik vraag me af hoe lang we nog aanvaarden dat lidstaten op deze manier de reputatie en geloofwaardigheid van de Europese Unie blijven ondergraven. En hoe lang blijft het parlement de kwijting verlenen aan de Commissie als de Rekenkamer aantoont dat de voorwaarden hiervoor eigenlijk niet aanwezig zijn?"

Volgens Staes zijn er enkele oplossingen: "Ten eerste moeten de lidstaten verplicht zelf een nationale betrouwbaarheidsverklaring afleveren, ondertekend door de minister van Financiën, waarbij gegarandeerd wordt dat de Europese middelen in het land van die minister correct besteed worden. Zo'n verklaring heeft politieke waarde en dwingt lidstaten niet zo lichtvaardig met EU-gelden om te springen."

Net nu de lidstaten strenger EU-toezicht hebben aanvaard als het gaat om controle op hun begrotingen en hun begrotingstekorten, moeten zij ook de controle op hun omgang met EU-gelden serieuzer nemen. Staes: "De Europese Commissie zou per beleidsdomein ranglijsten moeten maken van landen die het goed doen en landen die het niet goed doen. Landen die goede controle hebben zoals Portugal bij de Cohesiefondsen, die krijgen een soort tripple A rating en hoeven dus ook minder gecontroleerd te worden. Landen die slecht scoren, zoals Griekenland met landbouwuitgaven, krijgen een slechte rating en worden meer gecontroleerd. Dat is bovendien een efficiënte besteding van controlemiddelen."