Europese Rekenkamer belicht verborgen kosten ontmanteling kerncentrales

• 2012-02-08
• Klimaat & energie Geldzaken & handel

In een vandaag gepubliceerd rapport over de enorme kosten van de ontmanteling van acht Oost-Europese kerncentrales, bevestigt de Europese Rekenkamer de conclusies die het Europees parlement in april vorig jaar ook al trok. Europees parlementlid Bart Staes (Groen): "Er is nu een tekort van 2,5 miljard euro vastgesteld. In onze resolutie stelden we al vast dat gebrek aan geld, tot vertraging bij de ontmanteling van kerncentrales en tot gevaren voor het milieu en de menselijke gezondheid kan leiden."

Het rapport van de Europese Rekenkamer onderzoekt de financiële steun van Europa voor de veilige ontmanteling van acht kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije. Bij de toetredingsonderhandelingen van deze landen verklaarden ze zich akkoord om deze centrales te sluiten met als doel "de nucleaire veiligheid te vergroten". In ruil maakte de Europese Commissie een kleine 3 miljard euro vrij voor de periode 1999-2013. Het nu geschatte tekort van een extra 2,5 miljard euro heeft gevolgen voor het verdere veilige verloop van de ontmanteling.

Net als de Rekenkamer vroeg het EP aan de Europese Commissie om een duidelijk plan voor het verdere verloop van de ontmanteling, via ontmantelingsprogramma's inclusief tijdschema's, kosten en de financiering van de afzonderlijke projecten. Staes: "Het is van groot belang dat dit proces op een veilige en grondige manier gebeurt en het is goed dat de EU daar middelen voor vrijmaakt. Maar die middelen moeten wel zo efficiënt mogelijk uitgegeven worden, al helemaal in tijden waarin overheden amper publiek geld kunnen uitgeven. Daarom oordeelde het EP dat het problematisch is dat er niet is gezorgd voor een duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden onder de instanties die bij de financiering én bij de ontmanteling betrokken zijn."

Staes: "Dit rapport onderstreept nog eens de enorme, verborgen kosten van kernenergie: de ontmanteling en het behandelen van nucleair afval. De voorstanders van kernenergie doen hier altijd geheimzinnig over, ook in België. En uiteindelijk zijn het belastingbetalers die voor de extra kosten opdraaien. Het is hoog tijd dat er echt volledige transparantie komt over de werkelijke kosten van nucleaire energie.

Ook in België is de kans bijzonder groot dat uiteindelijk de belastingbetaler voor miljarden zal moeten tussenkomen als oude kerncentrales ontmanteld moeten worden. Staes: "Er is een groot gebrek aan transparantie in dit dossier. Electrabel moet in theorie voldoende geld voor ontmanteling in het Synatom-fonds storten, maar hoeft slechts 25% van het afgesproken bedrag daadwerkelijk te storten. De overige 75% mag Electrabel ontlenen of er andere zaken mee financieren. Dankzij voormalig Groen-kamerlid Tinne van der Straeten kwam er destijds iets meer klaarheid in dit dossier. De Raad van State bepaalde dat zij inzage moest krijgen in het dossier van Niras over de zogenaamde 'nucleaire inventaris'. Een conclusie: in theorie wordt er voldoende gespaard - stand van zaken ongeveer 5 miljard euro - maar tegen de tijd dat er Belgische centrales ontmanteld moeten worden, is het hoogst twijfelachtig of dat geld ook direct beschikbaar zal zijn."