Europese lidstaten moeten controle op uitgaven serieuzer nemen

• 2011-05-10
• Geldzaken & handel Democratie & mensenrechten

Er is goed en slecht nieuws als het gaat over het uitgeven van Europese financiële middelen. Het goede is dat het steeds beter gaat met het correct uitgeven van en de controle op Europese fondsen door de Europese Commissie en de meeste van de 27 Europese Agentschappen. Het slechte nieuws is dat de Europese lidstaten, die verantwoordelijk zijn voor het beheer van 80 % van het totale EU-budget, blijven weigeren om transparanter te werken en politieke verantwoording af te leggen. "Daarom verleende het parlement vandaag terecht geen kwijting aan de Raad," aldus Europees parlementslid Bart Staes (Groen!), ondervoorzitter van de commissie Budgetcontrole.

Staes: "Het EP geeft terecht geen kwijting - goedkeuring achteraf van het financiële beheer door een overheid - over de begroting van de Europese Raad 2009. De Raad weigerde de commissie Budgetcontrole steevast elke inzage in documenten en verdomde het om naar het EP te komen voor overleg hierover. Het zogenaamde g entlemen's agreement tussen EP en Raad van 30 jaar geleden is wat mij betreft opgeblazen. De Raad moet net als de Europese Commissie en het EP zélf een maximale transparantie en wil tot publieke verantwoording laten zien."

Het besluit van vandaag betekent concreet dat de Raad nu een half jaar de tijd heeft om zijn leven te beteren en met antwoorden te komen. "Indien niet, dan hebben we een serieus politiek probleem, dat ook gevolgen kan hebben voor de onderhandelingen over de Europese begroting voor de komende jaren," waarschuwt Staes.

Een ander probleem is dat slechts 4 (Nederland, Zweden, Denemarken en UK) van de 27 lidstaten politieke verantwoording afleggen over hoe zij de Europese budgetten uitgeven. Zeker 80 % van alle Europese subsidies worden via de lidstaten gespendeerd. Staes: "Ook de andere 23 landen moeten dringend komen met 'nationale beheersverklaringen' waarin zij nauwgezet beschrijven of en hoe ze hun Europese subsidies hebben uitgegeven. Zo'n verklaring moet worden ondertekend door de minister van Financiën, waarbij gegarandeerd wordt dat de Europese middelen in het land van die minister correct besteed worden. Zo'n verklaring heeft politieke waarde en dwingt lidstaten niet zo lichtvaardig met EU-gelden om te springen. De Europese Commissie moet bovendien met een voorstel komen om dergelijke beheersverklaringen op een uniforme wijze op te stellen, opdat we ze onderling kunnen vergelijken."

Staes: "Zeker in tijden van zware besparingen in alle lidstaten moeten Europese instellingen én lidstaten zelf nog veel strenger toezien op het correct uitgeven van Europese fondsen in plaats dat lidstaten roepen om een beperking van de Europese begroting. Daarbij komt dat de Europese Commissie niet streng genoeg optreedt tegen lidstaten die geen efficiënte beheers- en controlesystemen hebben. Van een lidstaat als Griekenland wist men dit al tien jaar geleden. Toch duurde het jaren vooraleer er sancties werden opgelegd. Had men dit sneller gedaan, had dat deels de ernstige problemen waarin het land nu zit kunnen voorkomen."

Staes: "In plaats van steeds vaker met het populistische, eurosceptische vingertje naar 'Europa' te wijzen, zouden politici in de lidstaten beter zelf wat meer politieke verantwoording afleggen over hoe ze met publieke gelden omspringen. In het jaarverslag van de Rekenkamer staat letterlijk dat 'de lidstaten ten minste 30 procent van de aangetroffen fouten makkelijk hadden kunnen ontdekken, voordat zij de uitgaven bij de Commissie certificeerden voor betaling'. Dat wijst op pure laksheid en dat is schandalig. Ik vraag me af hoe lang we nog aanvaarden dat lidstaten op deze manier de reputatie en geloofwaardigheid van de Europese Unie blijven ondergraven."