Europese Commissie moet conclusies trekken uit publieke weerzin tegen investeringsarbitrage

• 2015-01-13
• Geldzaken & handel Europa in de wereld

Vandaag heeft de Europese Commissie de uitkomsten gepresenteerd van de openbare raadpleging over investeringsarbitrage (ISDS) in het vrijhandelsverdrag tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten (TTIP). Honderden organisaties en tienduizenden Europeanen hebben de Europese Commissie laten weten dat ze ISDS onwenselijk vinden. Groen heeft principiële bezwaren tegen de handelsverdragen die de EU wil sluiten met de VS en Canada omdat dit leidt tot meer invloed van bedrijfsleven op wetten, ten koste van nationale en Europese democratische instituties. ISDS is daarvan het meest prangende voorbeeld. Europarlementslid Bart Staes (Groen) wil dat de Europese Commissie dit mechanisme uit de handelsverdragen met de VS en Canada haalt.

Staes: "Investeringsarbitrage geeft multinationals een krachtig instrument in handen om zich te weren tegen wetgeving die hun belangen schaadt. Uit angst voor gigantische schadeclaims zeggen wetgevers in Europa straks 'laten we die strengere milieunormen voor auto's maar niet doen want dan krijgen we General Motors of Ford op ons dak'. Die uitholling van de democratie om multinationals te beschermen moet worden gestopt."

In de onderhandelingen tussen de EU en de VS over het vrijhandelsverdrag is het hoofdstuk investeringsarbitrage momenteel nog bevroren. Maar de Europese Commissie houdt ondanks het grote publieke verzet tegen ISDS, alle opties open. Staes verwacht een helder "nee" van deze Europese Commissie die pretendeert beter naar de zorgen van Europeanen te luisteren: "Ruim 1,2 miljoen mensen hebben het burgerinitiatief tegen TTIP ondertekend en tienduizenden namen de moeite om hun afkeer van ISDS te beargumenteren. Als de Commissie hen negeert, bevestigt ze diegenen die zeggen dat de EU er alleen voor het bedrijfsleven is."

Investeringsarbitrage tussen staten en bedrijven is bedacht om te voorkomen dat investeerders het slachtoffer wordt van partijdige behandeling door rechters in het land waar ze investeren. In de praktijk leidt dit ertoe dat enkele arbiters buiten het zicht van het publiek oordelen of de investeerdersbelangen door een staat zijn geschaad. Deze omzeiling van nationale rechtsstelsels is wat Groen betreft niet te verantwoorden.

Staes: "Bedrijven kunnen ook zonder dit mechanisme gewoon investeren aan de beide kanten van de Atlantische oceaan. De EU, VS en Canada zijn geen bananenrepublieken. Gewone openbare rechtszaken bij gewone rechtbanken moeten de standaard zijn."