Europees besparingsbeleid is sociaal bloedbad

• 2014-03-13
• Geldzaken & handel Democratie & mensenrechten

Het eenzijdige, Europese besparingsbeleid onder aanvoering van liberaal eurocommissaris Olli Rehn, heeft een sociaal bloedbad aangericht. De Trojka van Europese Commissie, Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds die de financiële steunprogramma's in Griekenland, Ierland, Portugal, Spanje en Cyprus begeleidden, heeft ernstig gefaald op democratisch, economisch, en sociaal vlak. Dat was de uitkomst van het parlementaire onderzoek, dat er kwam na aandringen van de Groene fractie, naar de rol van de Trojka door de commissie economische zaken van het Europees Parlement en deze conclusie werd vandaag goedgekeurd door het Europees parlement. Groen Europees parlementslid Bart Staes: "Er moet een einde komen aan het desastreuze beleid van de Trojka in crisislanden. We moeten die Trojka zo snel mogelijk onder scherpe democratische controle brengen. Dan kan falend beleid in de crisislanden worden bijgestuurd."

Staes: "Dit onderzoek naar het ondemocratische optreden van de Trojka onder leiding van de eurogroep werd eerst maandenlang geblokkeerd door met name de christendemocratische EVP, vooral omdat de meeste landen bestuurd worden door christendemocratische regeringen. Het is duidelijk dat er massaal grondrechten van Europese burgers zijn geschonden en hele samenlevingen als een soort sociaaleconomisch laboratorium zijn gebruikt. Het Parlement stelt nu dat de Europese Commissie binnen twee maanden moet duidelijk maken hoe men in de herstelprogramma's garanties biedt voor het op peil houden van essentiële gezondheidszorg en onderwijs. Bovendien moet de Griekse schuld verder worden geherstructureerd."

"Het opstellen van de voorwaarden voor noodsteun aan crisislanden is geen technische, maar een politieke taak die duidelijke democratische controle nodig heeft. De rol van instituties zonder directe democratische verantwoording zoals de ECB en het IMF moet geminimaliseerd worden. Ook het Europese noodfonds (ESM) moet zo snel mogelijk binnen de Europese democratische kaders geplaatst worden," aldus Staes.

"De Trojka is met een hakbijl tekeer gegaan en heeft de dramatische beginsituatie van landen in crisis in sommige opzichten verergerd. De ingrijpende bezuinigingen en hervormingen waaraan landen moeten voldoen in ruil voor noodsteun zitten vol politieke keuzes. Die zijn onvoldoende onderwerp geweest van democratische besluitvorming. Bovendien heeft het optreden van de Trojka het vertrouwen in de Europese Unie beschadigd door democratische en sociale waarden te negeren. Dat mag nooit meer gebeuren. De Europese Unie moet lessen trekken uit dit onderzoek".

Volgens Staes hadden de nationale parlementen van de crisislanden op het hoogtepunt van de eurocrisis nauwelijks ruimte om de door de Trojka voorgestelde hervormingen en bezuinigingen te wijzigen. Ook het Europees Parlement had geen zeggenschap over de maatregelen. Het Europees Parlement doet nu tal van aanbevelingen om het democratisch toezicht op de Trojka te garanderen. "Daarmee kunnen we bijvoorbeeld voorkomen dat de Europese Commissie zich opnieuw baseert op volstrekt onrealistische aannames over toekomstige groei en werkloosheid", aldus Staes.

Volgens de Europese groene fractie is het nu prioritair dat werkloosheid, armoede en ongelijkheid worden aangepakt. Staes: "Nu het Europees Parlement in grote meerderheid oordeelt dat er grote fouten zijn gemaakt door de Trojka, moet het reparatiewerk voor de mensen in de crisislanden beginnen. Veel van de hervormingen en bezuinigingen die de Trojka voorstelt, zijn contraproductief en moeten worden herzien zodat de sociale situatie snel kan verbeteren.”

Dit zijn de belangrijkste aanbevelingen uit het parlementair onderzoek:

• Er moet een overeenkomst tussen de EU-instellingen komen over de betrokkenheid van het Europees Parlement bij de voortgang van financiële steunprogramma's.

• De voorzitter van de eurogroep moet zich voor het Europees Parlement verantwoorden voor het werk van de Trojka.

• De ECB moet haar rol in de Trojka per direct beperken tot stille "observer" en zich onthouden van politieke inmenging.

• Eventuele nieuwe financiële noodsteun moet zonder het IMF kunnen plaatsvinden.

• Het Europese noodfonds ESM, dat momenteel op een apart verdrag tussen de lidstaten is gebaseerd, moet zo snel mogelijk binnen het rechtskader van de Europese Unie worden gebracht en worden omgevormd tot een Europees Monetair Fonds, gecontroleerd door nationale en Europese rekenkamers. Naast de nationale parlementen moet ook het Europees Parlement over eventuele toekomstige steunprogramma's kunnen stemmen.

• De houdbaarheid van de Griekse schuld moet onder de loep worden genomen en opties voor herstructurering van de schuld moeten op tafel komen.

• Er moeten in samenspraak met de Raad van Europa en International Arbeidsorganisatie herstelmaatregelen voor de sociale situatie in crisislanden worden opgesteld. De voorwaarden voor financiële steun moeten waar nodig worden herzien.
• De impact van het crisisbeleid op Europese grondrechten moet nader worden onderzocht.