EP spreekt zich uit voor Tobin-taks

• 2009-10-08
• Ontwikkelings samenwerking Geldzaken & handel

De huidige crisis moet als positief gevolg hebben dat de mondiale financieel-economische architectuur grondig wordt hervormd. "Het Europees Parlement keurde vandaag twee resoluties goed, die de uit haar lood geslagen wereldorde een beetje evenwichtiger en rechtvaardiger zouden kunnen maken. En dat is bepaald geen overbodige luxe," aldus Bart Staes (Europarlementslid Groen!). "Met name de invoering van een Tobin-taks door het EP is daarom een positieve evolutie."

Het EP roept terecht de Europese Unie op om een einde te maken aan het misbruik van de belastingsparadijzen, belastingsontduiking en illegale kapitaalvlucht uit ontwikkelingslanden. Dat is de essentie van de door de Commissie Ontwikkelingssamenwerking van het EP ingediende resolutie - onder leiding van de Franse groene en oud-onderzoeksrechter Eva Joly - over de gevolgen van de mondiale financieel-economische crisis voor de ontwikkelingslanden.

De G20 stelde recentelijk in Pittsburgh voor om nieuwe financiële middelen te investeren via bestaande internationale financiële instellingen zoals het IMF, de Wereldbank en regionale ontwikkelingsbanken. Staes: "Dat klonk mooi, maar de rijke landen moeten eerst eerdere beloften nakomen. En in de praktijk kunnen ontwikkelingslanden vaak niet voldoen aan de IMF-vereisten van kredietwaardigheid en goed bestuur. De landen die het zwaarst getroffen worden door de in het westen gecreëerde financiële crisis, blijven in de kou staan."

De resolutie doet daarom een dringende oproep om de vertegenwoordiging van ontwikkelingslanden via regionale organisaties in internationale financiële instellingen als IMF en Wereldbank beter te regelen. Staes: "Dat heeft de G20 recentelijk in Pittsburgh achterwege gelaten, terwijl het gezien de ernst van de crisis voor veel ontwikkelingslanden hoog tijd is. Het IMF heeft wel de middelen om de financieel-economische crisis te bestrijden verhoogd. Maar het is zorgwekkend dat tot op heden 82 % van dat geld terechtkwam in Europa en slechts 1,6 % in Afrika. Dit terwijl het er nu op aan komt de hoogste prioriteit te geven aan armoedebestrijding."

Tobin
Daarom diende de groene fractie in het EP, gesteund door oud-Europees Commissaris Louis Michel, het voorstel in voor de invoering van een heffing op financiële transacties – de zgn. Tobin-taks. Die is in België en Frankrijk al gestemd. Commissie-voorzitter Barroso verklaarde in september in de plenaire vergadering van het EP volmondig ook voor een taks op transacties te zijn, mits die mondiaal zou worden ingevoerd.

Staes: "Het EP schaarde zich vandaag achter het principe dat het invoeren van zo'n taks ter bestrijding van de financieel-economische crisis een goede zaak zou zijn. Maar helaas verwierpen de christendemocratische EVP en de meeste liberalen ons amendement, dat de Commissie en de lidstaten vraagt de opbrengsten van zo'n belasting op financiële transacties, te gebruiken als aanvulling op ontwikkelingshulp."

Staes: “Het Westen handelt zeer onrechtvaardig. Men wordt rijk op de kap van het Zuiden, doet ontwikkelingslanden torenhoge schulden afbetalen die eigenlijk geen schulden zijn en weigert pertinent het financiële systeem structureel te hervormen opdat ontwikkelingslanden echt vooruit kunnen. Arme landen worden al te vaak verplicht een vrijhandelsbeleid in te voeren en hun financiële markten te dereguleren.”

Daarom is het volgens Staes essentieel dat de Economische Partnerschapsovereenkomsten (EPA's) dusdanig worden ingezet dat de betrokken landen handelsvoordelen krijgen en dat deze landen ook in staat zijn bepaalde kwetsbare producten en sectoren, zoals investeringen en diensten, buiten de onderhandelingen te houden.

Economie 3.0
In het EP werd intussen ook een tijdelijke onderzoekscommissie opgericht die de oorzaken en gevolgen van de financieel-economische crisis gaat onderzoeken en vooral aanbevelingen moet formuleren. Staes: "De vandaag met een ruime meerderheid goedgekeurde resolutie over de recente G20-top geeft al enkele goede voorzetten. Zo roepen we op om ook andere economische indicatoren dan louter het Bruto Nationaal Product (BNP) te gebruiken. Economisch herstel kan niet gebaseerd zijn op een concept van 'business as usual'. Dat is volkomen in lijn met onze oproep van een "Green New Deal" waarmee de groenen in heel Europa campagne voerden en voor blijven strijden."

Het EP stemde ook voor een meer centraal gestuurd toezicht op de financiële markten, met een toezichthouder op mondiaal vlak als einddoel. Het EP vraagt om een geharmoniseerde en gecoördineerde aanpak van hervormingen van de financiële sector, waarbij de EU best voorop mag lopen. Staes: "Het is betreurenswaardig dat de EVP onze oproep niet steunde voor invoering van de meest strikte standaarden op het vlak van accountancy."

Voorts dringt het EP aan op het corrigeren van mondiale onevenwichten en de volatiliteit van wisselkoersen en de prijzen van grondstoffen. "Al haalde ons voorstel voor Europese steun voor het concrete UNCTAD-plan om een wereldwijd wisselkoers mechanisme op te zetten het helaas nét niet," aldus nog Staes.