Eindelijk Europese deal over financiële speculatie

• 2014-01-15
• Geldzaken & handel

Het akkoord over financiële speculatie (MiFID/MiFIR) dat het Europees Parlement en de ministers van Financiën gisteravond bereikten over regels voor de handel in financiële producten is een stap vooruit in het reguleren van de speculatie in primaire goederen als voedsel en energie, waar voornamelijk de Europese groene fractie op aandrong. Ook worden stappen gezet in de aanpak van de destabiliserende flitshandel.

Europees parlementslid Bart Staes: "Bijna vier jaar na Amerikaanse wetgeving, wordt de schandalige voedselspeculatie nu ook in Europa aangepakt. Een vorm van speculatie die kan zorgen voor zeer sterke prijsstijgingen en zo de voedselvoorziening van ontwikkelingslanden in gevaar brengt."

Dankzij de druk van de Groenen in het Europees Parlement en NGO's zijn de zwakke regels die de ministers van Financiën hadden voorgesteld, aangescherpt. De Europese financiële toezichthouder ESMA krijgt met de nieuwe regels de macht om in te grijpen bij excessieve handel op de voedsel- en energiemarkten.

Het akkoord bevat ook een eerste stap in de aanpak van geautomatiseerde ultrasnelle flitshandel. Dergelijke handel kan de financiële markten destabiliseren met de supersnelle aankoop en verkoop van contracten door computers. De handel gaat te snel om bij te houden door menselijke handelaren of toezichthouders en er ontstaan fictieve marktbewegingen. Zo leidde een programmeerfout in 2010 tot een enorme val op de Amerikaanse beurs. In de nieuwe regels moeten de algoritmes die voor flitshandel worden gebruikt voortaan worden getest voordat ze op de beurs worden toegelaten.

"Bij flitshandel is het contact tussen de financiële wereld en de reële wereld volledig zoek. Strengere regels zijn nodig om ervoor te zorgen dat financiële handel weer iets nuttig wordt voor de samenleving, in plaats van een gevaar", aldus Staes.
In deze grootste hervorming van Europese regels voor financiële handel sinds de crisis van 2008 wordt bovendien de transparantie op een aantal vlakken verbeterd. Een groot deel van de handel moet voortaan plaatsvinden op handelsplatformen die onder toezicht staan. Tot nu toe vinden veel grote transacties 'in het donker' of 'over the counter' plaats tussen twee partijen zonder dat een toezichthouder eventuele gevaren kan opsporen.

Toch moeten er ook kanttekeningen worden gemaakt bij dit akkoord, meent Staes: "Hoewel het makkelijker wordt om ze te verbieden, hebben we geen volledig verbod op gevaarlijke financiële producten in de deal gekregen. Ook ontsnapt de verzekeringssector teveel aan deze regels. De bescherming van beleggers of investeerders is nog niet ideaal. Hoewel een goedgekeurd voorstel van de groenen stelt dat de transparantie van de verborgen kosten bij investeringsproducten, denk aan bijvoorbeeld levensverzekeringen, maximaal moet worden. Een ander voorstel van de groenen voor een verbod op de commissies, die voor handelaren een stimulans zijn om zoveel mogelijk financiële producten te verkopen, haalde het helaas niet."