Exact een jaar geleden, op 3 april 2016, publiceerde het International Consortium of Investigative Journalism (ICIJ) in vele media de befaamde ‘Panama Papers’: miljoenen documenten uit het archief van het Panamese accountantsbedrijf Mossack Fonseca, dat duizenden bedrijven en rijke individuen en machthebbers uit de hele wereld hielp om offshore constructies op te zetten en zo massaal belastingen te ontduiken. Meteen vroeg de Europese Groene fractie in het Europees Parlement de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie. Die ging in juni 2016 van start voor een periode van 18 maanden. De werkzaamheden worden afgerond eind 2017.
Volgens Europees parlementslid Bart Staes is de balans van een jaar werken met dit historische lek genaamd 'Panama Papers' erg wisselvallig: "De publieke opinie is opnieuw goed wakker geschud door het zoveelste fiscaal schandaal met een mondiale proportie. Dat is van belang om de politieke strijd tegen de fiscale criminaliteit rond belastingparadijzen verder te zetten. We kunnen stellen dat de Europese Commissie initiatieven heeft genomen om de strijd tegen belastingontwijking en belastingparadijzen aan te pakken. Maar de strijd tegen deze maatschappelijke kanker loopt echter serieus spaak bij de lidstaten, in concreto bij de Ministers van Financiën, de ‘Van Overtveldt's’ en ‘Dijsselbloem's’ van de Europese Unie. Zij houden halstarrig vast aan zoveel mogelijk business as usual."
Staes wijst er op dat in het belangrijke verkiezingsjaar 2017 net daar het verdriet van Europa ligt: “Belastingparadijzen tolereren, zelfs faciliteren en de zaak bedriegen loont nog steeds. De gewone belastingbetaler en KMO’s worden gestraft en de miljarden ontduiking duurt voort. Samenlevingen worden door Europese regels gedwongen te besparen. Dat leidt tot groeiend ongenoegen en euroscepticisme. Het is dus onbegrijpelijk dat onze overheden blijven weigeren de Panama-schuldigen te sanctioneren en de achterpoortjes richting belastingparadijzen te sluiten. Ze weigeren in vele gevallen ook om samen te werken met de parlementaire onderzoekscommissie en de gevraagde gegevens te delen met de Europese parlementsleden. ”
Sterker nog, de beroepsgroepen die dit alles mogelijk maken blijven intussen goede zaken doen, zoals een recent rapport van de Europese groenen liet zien. (1)
Staes : « Zonder doorgedreven fiscale transparantie en country-by-country reporting voor banken en alle bedrijven, zal de strijd tegen belastingontuiking en -ontwijking een dooie mus blijven. Zo zal de EU naar schatting 50 tot 70 miljard euro per jaar aan fiscale inkomsten blijven mislopen. Ook moet de EU dringend werk maken van een wettelijke bescherming van klokkenluiders, opdat mensen uit de financiële sector die hun geweten willen laten spreken en mistoestanden willen aanklagen, daar niet voor gestraft maar net beschermd worden. De Europese groenen lanceerden al in mei vorig jaar een wetteljike regeling om dit te realiseren.”
(1) Rapport Greens/ALE : https://www.greens-efa.eu/en/article/news/who-are-the-middlemen-helping-to-dodge-tax-or-launder-dirty-money/