Een antwoord op Michiel Debackeres zeer onprofessioneel getuigenis op het proces Van Noppen

• 2002-05-24

Op het assisenproces Karel Van Noppen beweerde professor-emiritus Michiel Debackere gisteren eens te meer dat het totaalverbod op het gebruik van hormonen in Europa er de directe oorzaak van is dat er in de EU een vorm van georganiseerde hormonencriminaliteit ontstond. Al bijna twintig jaar lang verdedigt deze prof het Amerikaanse systeem. Dat staat het gebruik van drie lichaamseigen en twee lichaamsvreemde geslachtshormonen wettelijk toe. Debackere beschouwt het als 'absoluut onschadelijk voor de volksgezondheid'. Hij gaat daarin zo ver de moord op Karel Van Noppen onrechtstreeks in de schoenen te schuiven van “politici die liever meededen aan de hormonenhetze”. Ik ben dus één van die politici, die volgens Debackere medeverantwoordelijk zijn voor de moord op Karel Van Noppen en de aanslagen op de vele dierenartsen-keurders. Samen met Jaak Vandemeulebroucke schreef ik 'De Hormonenmaffia' en 'Het vlees is zwak'. Hieronder vindt u een aantal argumenten dat aantoont dat Debackere heel selectief en op een onwetenschappelijke manier tot zijn stelling komt. Het is onaanvaardbaar dat professor Debackere op een onwetenschappelijke manier de jury probeert te beïnvloeden. Debackere rept met geen woord over de meest recente stand van zaken inzake het wetenschappelijk onderzoek naar de schadelijkheid van het gebruik van hormonen. Hij steunt zich voor zijn stellingen op onderzoek dat bijna twintig jaar oud is. "Het totaalverbod op het gebruik van hormonen in de veeteelt in de Europese Unie zorgde ervoor dat er een soort 'hormonenmaffia' ontstond. Men had beter de vijf in de Verenigde Staten toegestane hormonen ook in de EU toegelaten." Deze stelling betekent impliciet dat het VS-systeem een ideaal systeem is dat zorgt voor een goede werkomgeving voor vetmesters en boeren waarbij criminaliteit en gesjoemel uitgesloten zijn. In het dertiende hoofdstuk van 'Het vlees is zwak' ging ik na wat de werkelijke toestand is in de VS. Wie het Internet gebruikt om de rechtsbibliotheken en gepubliceerde vonnissen inzake het gebruik van illegale groeibevorderaars in de VS erop na te lezen merkt al gauw dat er ook in de VS criminele organisaties aan het werk zijn die een illegale handel drijven in andere dan de vijf wettelijk toegestane hormonen. Groeibevorderaars worden immers gebruikt om economische redenen, om meer winst te maken, om een competitief voordeel te verwerven op de concurrentie. Het gaat om hebzucht, om het maken van winst ten koste van alles. Telkens er groeibevorderaars opduiken die betere economische resultaten opleveren dan de vijf wettelijk toegestane, vind je producenten die wars van enige morele overweging bereid zijn die middelen te gebruiken. In 'Het Vlees is zwak' beschrijf ik zo een aantal illegale netwerken inzake Clenbuterol, antibiotica en andere dan de vijf toegestane hormonen. Het is dus absoluut onjuist te beweren dat het Amerikaanse systeem vrij van zonden is. Het kankerverwekkend DES-hormoon is in de VS nog steeds in omloop. De Zwitserse veterinaire keuringsdienst meldde overigens in 1999 dat in 7 van de 26 gecontroleerde stalen van geïmporteerd vlees uit de Verenigde Staten sporen van het kankerverwekkende DES-hormoon (diethylstilboestron) gevonden werden. (bron: http://www.admin.ch/cp/f/378b2258.0@fwsrvg.bfi.admin.ch.html) Mag ik eraan herinneren dat het jaren geleden is dat er nog DES werd gevonden in Europa? "Het gebruik van hormonen in de veeteelt is absoluut onschadelijk voor de volksgezondheid." Het klopt inderdaad dat de wetenschap er jarenlang van overtuigd is geweest dat het gecontroleerd gebruik van de vijf Amerikaanse hormonen onschadelijk is voor de volksgezondheid. Wat er meestal niet bij wordt verteld is dat de wetenschap drie voorwaarden aan deze stelling oplegt: de hormonen moeten worden toegediend door een bevoegd persoon, in casu een dierenarts, de hormonen moeten in de juiste hoeveelheden worden toegediend, er moet een voldoende lange wachttijd in acht worden genomen vooraleer de behandelde dieren geslacht worden. Het weze duidelijk dat deze randvoorwaarden in het Europese landbouwmodel niet vervuld zijn. In de VS telt een klein vetmestingsbedrijf 20.000 dieren. Sommige bedrijven tellen 60.000 tot 70.000 dieren. Onder deze omstandigheden kunnen de federale controlediensten op permanente basis dierenartsen-ambtenaren hun werk laten doen en zorgen voor een juiste behandeling van de dieren met inachtneming van de wachttijden. De EU daarentegen beschikt over een veelheid van landbouwbedrijven waarbij een bedrijf met 250 dieren al behoorlijk groot is. Het is onmogelijk deze veelheid van vetmestingsbedrijven permanent onder controle te plaatsen en toe te zien op een correct gebruik van hormonen. Bovendien heerst er in de Europese landbouwwereld de cultuur van de zelfmedicatie waarbij landbouwers het gewoon zijn hun dieren zelf te behandelen. Debackere niet op de hoogte van de meest recente wetenschappelijk literatuur In tweede orde blijkt emeritus-toxicoloog Debackere niet op de hoogte van de meest recente wetenschappelijke studies over de schadelijke gevolgen van hormonengebruik voor de volksgezondheid. Deze informatie is nochtans voor iedereen te raadplegen op de webstek van de Europese Commissie: http://www.europa.eu.int/comm/food/fs/him/him_index_en.html Onder de titel 'Growth promoting hormones pose health risk to consumers, confirms EU Scientific Committee' deelde de Europese Commissie op 23 april 2002 mee dat 17 door de Europese Unie gefinancierde wetenschappelijk studies het mutageen (verandering veroorzakend in het erfelijk materiaal) en genotoxisch (schadelijk voor het erfelijk materiaal) potentieel van 17 beta oestradiol (het in de VS toegestane vrouwelijke lichaamseigen geslachtshormoon) bevestigen. Het is, kortweg, schadelijk. Bevindingen 1999 & 2000 Het wetenschappelijk comité van de EU herbevestigt daarmee haar eerdere bevindingen van 1999 en 2000. De wetenschappelijke stand van zaken inzake de beoordeling van de schadelijkheid van het gebruik van hormonen is nu als volgt (vrij vertaald!!): * Wat betreft de buitensporige opname van hormoonresiduën en hun stofwisselingsprodukten, en in het kader van de intrinsieke eigenschappen van hormonen en epidemiologische bevindingen, is er een risico voor de consument gevonden met verschillende graden van afdoend bewijs voor de zes hormonen in kwestie. * Wat betreft 17-beta oestradiol is er een substantieel aantal gegevens met recent bewijsmateriaal dat aangeeft dat het moet worden beschouwd als volledig kankerverwekkend. Het zorgt zowel voor het ontstaan van tumoren als het bevorderen van de effecten ervan. De beschikbare gegevens laten geen kwantitatieve inschatting van het risico toe. * Ondanks de in het rapport beschreven individuele toxicologische en epidemiologische gegevens laat de kennis van de andere vijf hormonen geen kwantitatieve inschatting van het risico toe. * Voor de zes hormonen in hun geheel geldt dat hun endocrine, immunologische, neurobiologische, immunotoxische, genotoxische, kankerverwekkende en ontwikkelingseffecten in overweging moeten worden genomen. Van de diverse ontvankelijke risicogroepen moet deze van de prepuberale kinderen de grootste bezorgdheid wegdragen. Opnieuw laten de beschikbare gegevens geen kwantitatieve inschatting van het risico toe. * Rekening houdend met de intrinsieke eigenschappen van de hormonen en de epidemiologische gegevens in overweging genomen, kunnen geen (veilige) maximumlimieten ('treshold levels') worden gedefinieerd van de 6 substanties.” (Advies Scientific Committee on Veterinary Measures relating to Public Health, april 1999) Bevindingen 23 april 2002 Het Wetenschappelijk Comité bevestigt die conclusies in april 2002 en geeft nog bijkomende bevindingen. Het overzicht van de 17 studies die gelanceerd zijn door de Europese Commissie en de recente wetenschappelijke literatuur staat de volgende besluiten toe (vrij vertaald!!): * Ultra-gevoelige methoden om hormoonresiduën op te sporen in dierlijk weefsel zijn inmiddels beschikbaar, maar verdienen verdere uitwerking. * Studies op de stofwisseling van 17beta-oestradiol in stukjes rund geven aan dat de vorming van lipoïdale (vetachtige) esters (een ester is een soort scheikundige verbinding), specifiek gebeurt in lichaamsvet. Uit testen met knaagdieren blijkt dat deze lipoidale esters in hoge mate en snel oraal kunnen worden opgenomen. Daarom moet met de gevolgen van hun consumptie rekening gehouden worden bij een risicoevaluatie. * Experimenten met vaarzen, een van de belangrijkste groepen wanneer het gaat om het gebruik van hormonen, geven een dosisafhankelijke toename aan in residugraden van alle hormonen, meer in het bijzonder op de plaatsen waar ze zijn ingeplant. Verkeerde en herhaalde inplantingen, iets wat regelmatig gebeurt, betekenen een aanzienlijk risico dat in sterke mate besmet vlees de voedselketen binnenkomt. Er is ook een dosisafhankelijke toename in residugraden ten gevolge van de orale toediening van melengestrol acetaat in doses die het goedgekeurde niveau overschrijden. Het risico dat besmet vlees de voedselketen zou kunnen binnendringen neemt evenredig toe. * Overtuigend bewijsmateriaal is gepubliceerd over het mutageen en genotoxisch potentieel van 17beta-oestradiol als gevolg van de stofwisselingsactivering op reactieve quinonen. In vitro experimenten tonen aan dat de oestrogene elementen het tot expressie komen van een reeks genen kunnen veranderen. Gegeven het feit dat endogene oestrogenen ook deze effecten veroorzaken, toont het cijfermateriaal de diverse biologische effecten van deze klasse van hormonen aan. * Er zijn voor rundsvlees geen nieuwe gegevens beschikbaar over testosteron en progesteron. Toch moet worden benadrukt dat deze hormonen enkel worden gebruikt in combinatie met 17beta-oestradiol of andere oestrogene bestanddelen in commerciële preparaten. * Experimenten met zeranol en trenbolone gaven een meer complexe oxiderende stofwisseling aan dan eerder werd verondersteld. Deze gegevens moeten verder worden uitgeklaard en kunnen een risicobeoordeling gerelateerd aan stoffelijke residuen van deze samenstelling beïnvloeden. * Zeranol en trenbolone zijn getest op hun mutageen en genotoxisch potentiëel in diverse systemen met verschillende eindpunten. Beide samenstellingen toonden slechts heel zwakke effecten aan. * Gegevens over de genotoxiciteit van melengestrol acetaat tonen slechts zwakke effecten aan. Toch zijn pro-apoptotische (apoptotisch: waarbij de cel zichzelf vernietigt) effecten genoteerd in sommige celgebaseerde analyses, die werden toegeschreven aan de onzuiverheden in de commerciële formules. Er zijn meer experimenten nodig om uit te klaren welke toxicologische draagkracht deze onzuiverheden hebben. * Modelproeven met konijnen behandeld met zeranol, trenbolone of melengestrol acetaat, die een afspiegeling zijn van hun gebruik bij runderen, waren ontworpen om de gevolgen na te gaan van pre- en perinatale (28ste week zwangerschap tot na de geboorte) blootstelling aan exogene hormonen. Alle samenstellingen doorkruisten gemakkelijk de barrière van de placenta en hadden in verschillende graden invloed op de ontwikkeling van de foetus, bij de doses die werden gebruikt in het experiment. * Epidemiologische studies met tweelingen van een verschillend geslacht suggereerden dat de blootstelling van het vrouwelijk deel van de tweeling in de baarmoeder resulteert in een toegenomen geboortegewicht en bijgevolg in een toegenomen risico op borstkanker eens een volwassen leeftijd is bereikt. * Verschillende studies werden gewijd aan de mogelijke impact van het doorgedreven gebruik van hormonen op het milieu. Er werd overtuigend materiaal gepresenteerd dat de hoge stabiliteit van trenbolone en melengestrol aantoonde in het leefmilieu, daar waar voorafgaande gegevens beschikbaar waren over de mogelijke schadelijke effecten van hormonale samenstellingen in het oppervlaktewater. Wie dit leest en de moeite neemt de webstek van de Europese Commissie er verder op na te lezen kan niets anders dan concluderen dat Michiel Debackere eens te meer zijn wetenschappelijke titel misbruikt om misleidende informatie rond te strooien en de bevolking op een dwaalspoor te brengen. Karel Van Noppen zal zich gisteren wellicht wel in zijn graf hebben omgedraaid.