De onzichtbare hand die Europeanen wurgt

• 2012-06-15
• Geldzaken & handel

Met zijn vandaag gepresenteerde E-book "De onzichtbare hand die ons wurgt" analyseert Europees parlementslid Bart Staes (Groen) haarfijn 12 "ziektekiemen" die Europa tot ernstig zieke man degradeerden, 8 dominostenen die omtuimelden en er nog meer mee in hun val dreigen te nemen. "Ik wilde, naast klaarheid scheppen, met dit boek ook duidelijk maken dat wat er zich afspeelt een gevolg is van menselijk handelen en foute politieke keuzes. Er speelt hier geen natuurwet, tenzij je het neoliberalisme als natuurwet zou willen bestempelen," aldus Staes. "Intussen willen we de euro redden, maar verliezen we de Europeanen."

Het boek is de weerslag van een zoektocht naar de kiemen van het virus dat onze welvaartsstaat dreigt te verwoesten. Staes: "Het is lastig om een juiste analyse van de verwoestingen van een virus met de kracht van een orkaan te maken, als je er nog middenin zit. De financiële crisis die in 2008 met de val van Lehman Brothers pas echt zichtbaar werd, woedt eigenlijk nog steeds door en vloeide over in een schulden- en eurocrisis."

Het is een explosieve cocktail, gebrouwen uit fouten van bankiers, burgers en beleid, heeft een kater veroorzaakt die nog jaren en zelfs generaties zal nazeuren. Er heerst grote verwarring en een gevoel van onmacht bij burgers, een toenemend wantrouwen tegenover (Europese) politieke middens, en angst bij Europese burgers voor de nabije toekomst. Staes: "Met dit boek hoop ik alleszins klaarheid te bieden aan burgers die door de razendsnelle ontwikkelingen en de complexiteit van een en ander, door de bomen het bos niet meer zien." Volgens Staes willen mensen begrijpen wat er aan de hand is en is inzicht in oorzaken en gevolgen van de crisis een belangrijke factor om op zijn minst het gevoel te hebben dat je enig grip op de situatie hebt.

De ondertitel van het gratis E-book, - "Hoe de poenscheppers van de financiële sector de Amerikaanse droom kaapten en nu de Europese Unie gijzelen" - geeft aan wat er op het spel staat. In Deel 3 wordt de mythe van de Amerikaanse droom doorprikt. Ook wordt de erosie van de onderlinge Europese solidariteit en samenwerking beschreven - en dus het Europese project - als gevolg van het onophoudelijk gebeuk van de financiële markten en het vasthouden aan neoliberale dogma's. Het boek beschrijft ook de samenhang tussen het neoliberalisme, een politieke agenda van doorgedreven privatisering, deregulering, terugdringen van publieke diensten en overheden en het stimuleren van een sterke financiële sector.

Het boek is tevens een zoektocht naar de lessen die bankiers, burgers en politici uit de financiële ramp zouden moeten trekken. Het E-book stelt de vraag waarom die lessen nog altijd niet geleerd zijn. Daarom beschrijft Deel 4 de Wall Street lobby in de VS maar ook in de EU, en wordt verteld waarom ondanks de bijna implosie van de financiële sector in 2008, deze anno 2012 nog steeds niet is hervormd.

Collega-parlementslid Philippe Lamberts (Ecolo), lid van de commissie Economie en Financiën, volgt de actuele Europese voorstellen ter hervorming van de financiële sector en de redding van de euro dagdagelijks en onderhandelt de jongste maanden actief met de Ecofin Raad over hervormingsvoorstellen voor de banksector: "Het is een pure schande hoe vele Europese ministers - ook Vanackere - zich tijdens de huidige onderhandelingen over de Basel III, opstellen als vakbonden voor de banken. Niets van visie of durf.

De lobby is sterk, herinner u bijvoorbeeld dat de topmannen van BNP Paribas en Deutsche Bank gewoon evenwaardig als regeringsleiders mee aan tafel van de Europese top schoven."

Lamberts: "Er is in de Ecofin gewoon geen politieke wil om banken striktere regels op te leggen rond leverage , liquiditeit, en de bonussen. Veel banken zijn nog steeds too big to fail en wij noemen dat too dangerous to exist . Het ontbreekt ten ene male aan een krachtig signaal aan financiële speculanten dat het menens is. Er is geen visionair verhaal bij de regeringsleiders om de hearts and minds van de Europese burgers terug te winnen. Ik maak mij grote zorgen, we zitten echt op een breekpunt en er is een gebrek aan actie en politieke wil, dit terwijl Europa alle middelen heeft om er iets aan te doen. Ik vraag me af of Europese leiders echt goed beseffen wat ze aan het doen zijn."

In het laatste deel van het E-book staan een aantal conclusies en groene aanbevelingen. Staes: "Men doet soms alsof er geen alternatieven zijn voor de manier waarop men nu al drie jaar de crisis aanpakt of niet aanpakt. Maar dat is een onjuist beeld. Het is een kwestie van politieke eerlijkheid, van visie en van politieke wil. De Europese groenen hebben talloze concrete voorstellen en plannen die perfect uitvoerbaar zijn, op tafel gelegd, inclusief over de financiële sector. De realiteit is dat in de meerderheid van de lidstaten, liberale en/of christendemocratische regeringen aan de macht zijn, dezelfde politieke families die ook in de Europese Commissie de dienst uitmaken en in het EP een cruciale rol spelen in veel dossiers. Zij blijken niet in staat de problemen aan te pakken. Ze maken deel uit van het probleem."

Het boek "DE ONZICHTBARE HAND DIE ONS WURGT. Hoe de poenscheppers van de financiële sector de Amerikaanse droom kaapten en nu de Europese Unie gijzelen" kan gratis gedwonload worden.