Afbakening kwetsbare gebieden krijgt volstrekt onvoldoende

• 2002-05-16

Bart Staes bestempelt het door de Vlaamse regering goedgekeurd plan inzake de afbakening van de kwetsbare gebieden als volstrekt onvoldoende. Hij is van oordeel dat de Vlaamse Regering aan het luchtfietsen is, er enkel op uit is tijd te kopen maar finaal zal stoten op een Europees 'Njet'. Staes is van mening dat Paars zich hier van zijn allerslechtste kant laat zien en betreurt dat de blauwe en de boerenlobby het haalde op de milieuzorg. Staes staat met die mening niet alleen. Ook Hendrik Vos, docent Europese Politiek aan de vakgroep Politieke Wetenschappen van de Universiteit Gent sprak harde woorden ten aanzien van de Vlaamse Regering in het opmerkelijke opiniestuk "Kroniek van een aangekondigde veroordeling". Hendrik Vos en zijn wetenschappelijke medewerker Jeroen Decock zeggen het klaar en duidelijk: "Vandaag stellen we vast dat er niet veel meer te regelen valt en dat over de Europese regelgeving niet meer te onderhandelen valt. Laten we niet vergeten dat deze richtlijn dateert uit 1991 en deadlines bevat die allang verstreken zijn. De Commissie heeft de voorbije jaren een extreme welwillendheid aan de dag gelegd, maar er zijn grenzen aan haar genade." Staes deelt die mening en herinnert eraan dat de aanduiding van de kwetsbare gebieden reeds 8 jaar geleden had moeten gebeuren. Uit al zijn contacten met de Europese Commissie, die overeenkomstig art. 211 (ex art.155) van het Verdrag tot Oprichting van de Europese Gemeenschap moet toezien op de juiste naleving van democratisch tot stand gekomen Europese wetgeving, blijkt dat Vlaanderen in dit dossier alle krediet heeft verloren. De door de Vlaamse Regering goedkeurde overeenkomst inzake de afbakening van de kwetsbare gebieden is volgens Staes een surrealistisch werkstuk. Zo stelt de Vlaamse regering in haar uitgangspunten: "Dat de afbakening rekening houdt met de verschillende criteria zoals door de richtlijn opgelegd en vertrekkend daarvan een logisch en verdedigbaar voorstel wordt overgemaakt aan de Europese Commissie" en verder "de afbakening is erop gericht het gesprek met de Europese Unie over de toepassing van de nitraatrichtlijn te kunnen verder zetten in een constructieve sfeer, gebaseerd op een verantwoordelijke argumentatie inzake de afbakening en de begeleidende maatregelen". De Vlaamse regering hoopt zo de voorziene subsidies voor plattelandsontwikkeling ten bedrage van 200 miljoen euro te vrijwaren. Het plan van de Vlaamse Regering blijft zich toespitsen op slechts twee van de drie door de nitraatrichtlijn opgelegde criteria, met name een nitraatgehalte dat kleiner is dan 50 mg/liter voor zowel oppervlakte- als grondwater. Het derde criterium, met name het voorkomen van eutrofiëring (dit is de overmatige ontwikkeling van algen of plantengroei in alle types van oppervlaktewater, met inbegrip van kustwater) wordt slechts zijdelings aangestipt in het akkoord van de Vlaamse regering. Het kabinetsbesluit stelt enkel dat dit criterium "verder zal meegenomen worden in het kader van het nieuw decreet integraal waterbeleid". Wie de werkzaamheden rond dit decreet volgt weet dat een en ander zich nog in de fase van het voorontwerp bevindt. De contouren van dit decreet zijn nog een volslagen onbekend en de afronding ervan voor juni 2004 wordt een heksentoer. Of dit de Europese Commissie zal overtuigen is zeer de vraag. De Vlaamse regering schendt met deze ondermaatse aanpak eerdere beloftes die binnen het kader van de Noordzeeconferenties werden aangegaan en waarbij beloofd werd de uitstroom van stikstof richting Noordzee drastisch te beperken. Staes betreurt dat de Vlaamse regering niet de piste heeft gevolgd die door de milieuverenigingen werd aangereikt. Deze stelde voor het hele Vlaamse grondgebied kwetsbaar te laten verklaren en via een gedifferentieerde aanpak en het systeem van onderhandelde "afwijkingen" een echte opening te maken naar de Europese Commissie. Zo uitgevoerd zou het een gedifferentieerd beleid betreffen voor verschillende landbouwzones en met respect voor boeren die zich houden aan de normen. Staes betreurt dat de Vlaamse regering nu opteert voor een confrontatie met de Europese Commissie, goed wetende dat een procedure voor het Hof van Justitie zal worden opgestart en dat een finale veroordeling hoe dan ook zal volgen. Vlaanderen koopt tijd en bidt ervoor dat de veroordeling uiteindelijk pas zal vallen na de verkiezingen van 2004. Erger is dat door deze aanpak de Vlaamse regering de toegezegde steun inzake het PlattelandsontwikkelingProgramma (200 miljoen euro) dreigt te verliezen. Dat betekent dat Vlaanderen het risico loopt dat er geen geld meer zal zijn voor de meest duurzame landbouwbedrijven die beheersovereenkomsten hebben afgesloten voor kleine landschapselementen, die aan biologische landbouw doen of daarop wensen over te schakelen.