(18/01/07) Juridische verankering Europese gedragscode wapenexport mag niet afhangen van een beurs vol yens

• 2007-01-18

"Onenigheid tussen de lidstaten over het al dan niet opheffen van het wapenembargo tegen China zorgt ervoor dat de Raad niet met een gemeenschappelijk standpunt komt over de juridische verankering van de Europese Gedragscode voor Wapenuitvoer." Dat zegt Bart STAES, EP-lid voor Groen!, na de stemming over het jaarlijkse rapport over de Europese wapenuitvoer. "Beide dossiers aan elkaar koppelen is immoreel. Een handvol lidstaten verkoopt zijn ziel voor een beurs vol yens. Een afdwingbare Europese gedragscode kan immers een forse bijdrage leveren in het terugdringen van gewapende conflicten en de schending van mensenrechten." Het rapport van de Catalaan Raul Roméva (Iniciativa Per Catalunya Verds) haalde het met een verpletterende meerderheid.

Staes is verheugd over het toegenomen overleg tussen de Raad en het Parlement. "Toch blijft er nog een lange weg te gaan," weet hij. "Er moet nog meer openheid komen en een betere controle op de eindgebruiker van de wapens. Nog steeds worden wapens afkomstig uit de EU via slinkse wegen doorgesluisd naar landen waartegen een VN- of EU-embargo bestaat. Het gaat dan om bv. Sierra Leone, Soedan, Somalië of Irak. Tegelijk ontvangen ook instabiele regio's nog steeds wapens. Dat is in strijd met de gedragscode omdat de onderhuidse spanningen kunnen oplaaien en uitdraaien op gewapende conflicten.
Het is maar een van de voorbeelden waarom de code zo snel mogelijk afdwingbaar moet zijn. Landen in Afrika, Azië, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika besteden jaarlijks gemiddeld 22 miljard dollar aan de aankoop van wapens. Samen is dat geld ruim voldoende om de Millenniumdoelstellingen te halen. Basisonderwijs voor alle kinderen, het uitbannen van kindersterfte, ... Ik probeer niet naiëf te zijn, maar geld voor wapens kan echt wel beter worden besteed."

Enigszins opvallend is dat het Europees Parlement bepaald geen fluwelen handschoenen heeft gebruikt om China de wacht aan te zeggen. Het EP vindt dat het wapenembargo pas mag worden opgeheven als er een duidelijke, blijvende verbetering in de situatie op het vlak van mensenrechten en de sociale en politieke vrijheden is ingetreden. Wapenexport, aldus het EP, zal de vrede en stabiliteit in Oost-Azië ondermijnen en het gevaar voor regionale instabiliteit aanwakkeren.

Het parlement volgt de groene rapporteur ook in zijn vraag om met de EU binnen de VN te werken aan een internationaal wapenhandelsverdrag. "Het gaat allemaal erg langzaam," vindt Staes. "In de wetenschap dat er iedere minuut ergens ter wereld een mens het leven laat door het gebruik van conventionele wapens, besef je nochtans dat er weinig tijd te verliezen is."