(17/02/05) Europese Tsunamisteun maakt van vissersboten witte olifanten

• 2005-02-17

"Dat de Europese vissersboten niet in het minst zijn aangepast aan de lokale noden in Zuidoost Azië, schijnt in volle Tsunami-empathie bij niemand op te komen. Willen we de zwaar getroffen visserijsector ter plekke duurzaam steunen dan doen we dat best met geld. Daarmee kunnen lokale botenbouwers aangepaste boten bouwen voor lokale vissers. Nu creëert Europa nieuwe 'witte olifanten'." Dat is de reactie van Groen!-europarlementslid Bart STAES op het plan van de Europese Commissie om vissersboten van hier te verschepen naar het Tsunami-rampgebied. In opvolging van de Europese Landbouw- en Visserijraad van 24 januari jl. heeft nu ook de Europese Commissie een plan voorliggen (COM(2005) 36 final) om het mogelijk te maken kleine Europese vissersboten te versassen naar het Tsunami-rampgebied. Daar verloren ongeveer 60.000 vissers het leven en werden 110.000 boten vernietigd of beschadigd. Als volgende week donderdag ook het Europees parlement met het voorstel instemt mogen tweedehands vissersboten met een maximale lengte van 12 meter en een maximale leeftijd van 20 jaar verscheept worden naar Zuidoost-Azië. De Europese vissers krijgen in ruil voor hun vaartuig de subsidie die ze hier zouden hebben gekregen als het naar de schroot was gevoerd. Daarnaast is er een toelage voor het transporteren van het schip en het zeewaardig maken ervan. Europa zal hiervoor geen extra middelen uittrekken. Het is aan de lidstaten om geld te betrekken uit de FIOV-fondsen die te hunner beschikking staan. De Commissie maakt zich sterk dat de nadelige gevolgen voor de lokale economie tot een mimimum zullen kunnen worden beperkt en dat deze operatie geen negatieve impact zal hebben op de lokale visvoorraden. Voorts neemt de Commissie zich plechtig voor om deze transfer van schepen enkel te laten doorgaan als ook de wereldvoedselorganisatie FAO en de getroffen landen daar het nut van erkennen. Het is zeer twijfelachtig of de FAO het initiatief genegen zal zijn. In een van haar documenten luidt het dat noodhulp niet het aanbod in het donorland mag weerspiegelen, maar wel datgene wat de getroffene echt nodig heeft. Onaangepaste hulp kan contraproductief werken. Sri Lanka bv. heeft nood aan kleine boten van glasvezel, in Sumatra worden vooral houten vaartuigen gebruikt. De meeste worden aangedreven door een eencylinder dieselmotor ... "Het mag duidelijk zijn dat de regio niet echt zit te wachten op onze vissersboten. Ze lenigen geen lokale noden, vragen een andere manier van vissen, ... De vraag is bovendien of de inwoners van de getroffen gebieden niet een beetje beledigd zullen zijn als ze merken dat boten die hier eigenlijk voor de schroot dienen, toch nog naar daar worden gebracht. Al snel zullen wisselstukken nodig zijn. Het is een beetje onze vrees dat binnen afzienbare tijd al deze wrakken zullen liggen weg te roesten in een of andere haven", zegt Staes. "Anderzijds begrijp ik de Commissie en de Raad. Het is een fraai beeld, een Europese Kapitein Oliepul die eigenhandig zijn boot vaart naar een gebied dat net de ergste natuurramp uit de recente geschiedenis achter zich heeft. Het is iets om mee uit te pakken, bijvoorbeeld al op de FAO Visserijraad in maart ... De reders die met een overschot kampen zullen er bovendien graag op ingaan: ze krijgen nu 20% transportkosten er bovenop. In Europa heerst dan algemene tevredenheid." "Tal van politici vrezen dat de publieke opinie geen begrip voor hen zal hebben als ze het voorstel wijzigen. Toch hoop ik dat het Europees parlement iets meer moed zal betonen in de aanpak van dit dossier. Ik zie niet in waarom hiervoor een spoedprocedure nodig is. Laten we een grondig debat voeren over Europese hulp aan de visserijsector in Zuid-Oost Azië. Zo'n discussie moet dan gebeuren vanuit ontwikkelingsperspectief, niet met een commercieel oogmerk. Dit debat gaat dieper dan het sturen van wat hulp voor de galerij. Het moet gaan over het stimuleren van de plaatselijke werkgelegenheid, over het instandhouden van een kleinschalige visserijsector en - waarom niet - over milieuvriendelijke vistechnieken, in plaats van het ook daar doen inburgeren van het vissen met sleepnetten ..." "Als we nu eens beslisten het belastinggeld dat nu gemoeid is met dit initiatief - al was het maar die 20% transportkosten - over te schrijven de rekening van een betrouwbare NGO dan waren we tenminste 100% zeker dat er meer mee werd gedaan dan alleen de Europese eigenaars van oude vissersboten tevreden stellen."