(08/05/08) Europees parlement vindt transparantie niet belangrijk

• 2008-05-05

"Wetten maken is een democratische aangelegenheid. Dat specialisten erin betrokken worden is logisch, maar dat niemand weet wie waarin is gespecialiseerd en welke belangen erachter schuil gaan, kan niet". Dat zegt een ontgoochelde Bart Staes - Groen! Europarlementslid - naar aanleiding van de stemming vandaag over een rapport dat meer transparantie wil ten aanzien van lobbyisten. "De burger wil meer transparantie maar krijgt die niet: door dit rapport blijven advocaat-lobbyisten buiten schot, net zoals de Commissie zelf. Dit is een zeer slechte zaak voor de democratie en een gemiste kans om tegemoet te komen aan wat de man in de straat aanvoelt!".

Brussel telt zo'n 15.000 lobbyisten en ongeveer 2.500 lobbygroepen. Momenteel is amper een derde hiervan geaccrediteerd (officieel erkend en toegelaten). "Daardoor hebben veel mensen de terechte indruk dat het eerder de industrie is die de wetten maakt dan het Parlement", merkt Staes op. De regels die vandaag rond lobbying bestaan, dateren nog van de periode dat het Europese Parlement enkel een adviserende rol had. Nu die een grotere wetgevende bevoegdheid heeft, vergroot de nood aan meer transparantie. Een dergelijk register bestaat vandaag alleen in het Amerikaanse Congres, in Canada en in Duitsland.

De grens tussen lobbyen (druk uitoefenen op de besluitvorming) en (juridisch) advies geven is dun. Vooral advocaten vormen een probleem. Het zou logisch zijn dat wie uitdrukkelijk komt lobbyen ook verplicht in het register is opgenomen. Dat geldt zeker voor advocaten die adverteren in de stijl van "Wij zijn gespecialiseerd in overheidsrelaties en helpen u uw doelstellingen binnen de EU te realiseren." De liberalen en christen-democraten zorgden ervoor dat advocaten buiten schot zijn gebleven door uitdrukkelijk op te nemen dat advocaten géén lobbyisten zijn!

Ook het zogenaamde 'draaideurfenomeen' blijft bestaan: van binnenuit wordt nogal wat druk gezet op de besluitvorming, vooral in de Commissie, waardoor regelmatig belangenconflicten optreden. "Hier zou nochtans zo snel mogelijk een eind aan moeten komen", vindt Staes. "Sommige mensen werken voor de Commissie maar worden door de privé- of ngo-wereld betaald. We moeten minstens weten welke belangen deze mensen echt vertegenwoordigen."

Wanneer Europa het register operationeel wil hebben is onduidelijk. Het voorstel nu is halfzacht en wil eerst de mogelijke consequenties van een dergelijk register onderzoeken. "Ons voorstel was om een gemeenschappelijk register voor alle Europese instellingen aan te leggen nog voor de verkiezing van 2009, maar dat heeft het niet gehaald", geeft Staes toe.

Besluitend stelt Staes nog: "Mensen hebben vandaag terecht het gevoel dat de grote industrieën en machtige belangengroepen hun belangen doordrukken. We hadden een unieke kans om dit ongedaan te maken en dienden goede voorstellen in met de Groenen. De stemming vandaag maakt pijnlijk duidelijk wat dit parlement belangrijk vindt. En het is niet de democratie!"