Politieke gevangenen in Oezbekistan

• 2001-12-10

Eind november bracht een Europese delegatie, geleid door het Directoraat-Generaal van de EU-commissie voor Internationale Zaken en door het hoofd van het Departement voor Relaties met Centraal-Aziatische en Kaukasische landen, de heer Cornelius Wittebrood, een bezoek aan Oezbekistan. De delegatie sprak er over economische, maar ook sociale en politieke relaties tussen de Unie en Oezbekistan. Overeengekomen werd de relaties op al deze vlakken te verbeteren.
Op 28 november jl. werd de Oezbeekse democratische oppositieleider Muhammed Salih (ERK) opgepakt op de luchthaven van Praag. Dat gebeurde op basis van een internationaal aanhoudingsbevel van de Oezbeekse autoriteiten. Salih, erkend als politiek vluchteling in Noorwegen, was enkele dagen eerder mijn gast in het Europees parlement. Het Oezbeekse bewind beschuldigt Salih ervan verantwoordelijk te zijn voor bomaanslagen tegen de Oezbeekse overheid. Een bewijs van zijn betrokkenheid is nooit geleverd. Salih kon vluchten, maar volgens Amnesty International en Human Rights Watch telt zijn thuisland nog steeds 7 tot 8.000 politieke gevangenen. A.I. en H.R.W. klagen deze toestand aan. Omdat Tasjkent gezien wordt als een bondgenoot in de strijd tegen terreur, heeft het regime de vrije hand in Oezbekistan.

1) Is de Commissie zich bewust van het feit dat Oezbekistan duizenden politieke gevangenen telt? Heeft de Europese delegatie deze problematiek aangekaart tijdens haar bezoek aan het land? Zo ja: welke was de reactie van de Oezbeekse autoriteiten? Zo neen: waarom niet?
2) Heeft de Commissie inmiddels informatie ingewonnen bij kandidaat-lidstaat Tsjechië over de omstandigheden waarin dhr. Muhammed Salih is opgepakt? Is zij zinnens dat te doen?
3) Heeft de Commissie contact opgenomen met de Oezbeekse autoriteiten in verband met de arrestatie van democratisch oppositieleider Salih? Indien ja: wat was de reactie van Tasjkent? Indien nee: heeft de Commissie zich voorgenomen dit alsnog te doen?
4) Zal de Commissie handelsrelaties tussen Oezbekistan en de EU blijven ondersteunen en bevorderen als Oezbekistan zijn houding tegenover democratisch-politieke oppositie ongewijzigd laat?
5) Zal de Commissie potentiële Europese investeerders inlichten over de toestand van de mensenrechten in Oezbekistan? Zo neen: waarom niet?