Park Bialowieza in Polen (Schriftelijke vraag E-1486/05)

• 2005-07-13

In antwoord op vraag E-1299/01 geeft de Commissie aan dat het park Bialowieza een "bijzonder waardevol natuurgebied" is, "omdat het een van Europa's laatste onaangetaste loofbossen is". De Commissie gaf te kennen dat Polen bij de toetreding een lijst van zones moest indienen die in aanmerking komen om te worden aangewezen als zone van communautair belang.

Kan de Commissie meedelen of het park Bialowieza inmiddels een habitatgebied is dat de hoogst mogelijke bescherming geniet?

Heeft de Commissie weet van het massaal kappen van bomen in het park en, zo ja, welke maatregelen zal zij desgevallend nemen om dit stukje oerbos te vrijwaren?

***

ANTWOORD VAN COMMISSARIS DIMAS (12 juli 2005)

Twee communautaire juridische instrumenten inzake natuurbescherming lijken in dit verband relevant te zijn, de Vogelrichtlijn (79/409/EEG) en de Habitatrichtlijn (92/43/EEG). In het kader van laatstgenoemde richtlijn wordt een milieunetwerk met de naam Natura 2000 opgezet, dat voorziet in de aanwijzing van bijzondere beschermingsgebieden (Vogelrichtlijn) en gebieden van communautair belang (Habitatrichtlijn).

De uiterste datum waarop bijzondere beschermingsgebieden en gebieden van communautair belang moesten zijn aangewezen, respectievelijk voorgesteld, was de datum van toetreding van de 10 nieuwe lidstaten. Daar de voorgestelde zones nog steeds geanalyseerd worden, staat het netwerk nog in zijn kinderschoenen. De Poolse regering heeft haar voorstel voor de Natura 2000-zones op 4 mei 2004 ingediend; hierbij wordt Puszcza Bialowieska, een gebied dat als bijzonder beschermingsgebied (Vogelrichtlijn) èn als gebied van communautair belang (Habitatrichtlijn) te boek staat, voorgesteld als Natura 2000-zone PLC200004. Het voorgestelde gebied bestrijkt een oppervlakte van 62.942 hectare, inclusief het gehele areaal van het Nationale Park van Bialowieza, een deel van het beschermde landschapsgebied (Obszar Chronionego Krajobrazu) Puszcza Bialowieska, en 20 natuurreservaten. De Commissie volgt alle noodzakelijke procedures om de voorstellen van Polen en andere nieuwe lidstaten te evalueren en goed te keuren. Zodra deze procedures zijn afgesloten, zal de lijst van communautaire natuurgebieden worden opgesteld. Momenteel wordt door het thematisch centrum Natuur van het Europees Milieuagentschap en onafhankelijke deskundigen nagegaan in hoeverre de aangewezen gebieden aan de vereisten van de Habitatrichtlijn voldoen.

Op basis van artikel 3 van de Habitatrichtlijn zal het Natura 2000-netwerk de bijzondere beschermingszones omvatten die de lidstaten overeenkomstig de Vogelrichtlijn op de lijst hebben laten zetten.

Met betrekking tot gebieden die nog niet als bijzondere beschermingszone zijn geregistreerd, heeft het Hof verklaard dat uit de algemene voorzieningen van artikel 4 van de Vogelrichtlijn volgt dat, er ten behoeve van gebieden die aan de criteria voor registratie als bijzondere beschermingszone voldoen, speciale beschermingsmaatregelen moeten worden getroffen waarmee in het bijzonder het voortbestaan en de voortplanting kunnen worden verzekerd van de in bijlage I bij die richtlijn genoemde vogelsoorten (Commissie/Frankrijk, zaak C-374/98, 7 december 2000). Wanneer een gebied eenmaal door een lidstaat als bijzondere beschermingszone is aangewezen, is artikel 6, leden 2 tot en met 4, van de Habitatrichtlijn van toepassing. Dit heeft het Hof in paragraaf 45 van zijn uitspraak bevestigd.

Evenzo zijn de bepalingen van artikel 6 van de Habitatrichtlijn van toepassing op voorgestelde gebieden van communautair belang, als gesteld in het arrest van het Hof van 13 januari 2005 (Società Italiana Draggi SpA e.a. v. Ministero delle Infrastrutture e dei Transporti, Regione Autonoma del Friuli Venezia Giulia, zaak C-117/03). Het Hof stelt hier dat, in het geval van voor aanwijzing als zones van communautair belang in aanmerking komende gebieden die worden opgenomen op de aan de Commissie voorgelegde nationale lijst en in het bijzonder van zones met prioritaire habitattypen of prioritaire soorten, de lidstaten op grond van Richtlijn 92/43 verplicht zijn instandhoudingsmaatregelen te nemen die passend zijn vanuit het oogpunt van het door de Richtlijn nagestreefde natuurbehoud, met het doel de relevante ecologische belangen die deze zones op nationaal niveau hebben, te beschermen.

Hoewel de lidstaten ervoor moeten zorgen dat de nodige maatregelen worden getroffen tot handhaving of verbetering van de staat van instandhouding van de soorten en habitats waarvoor de Natura 2000-zone is ingesteld, wil aanwijzing als Natura 2000-zone niet zeggen dat van economisch beheer in dergelijke gebieden geen sprake zou kunnen zijn. De Commissie heeft richtsnoeren uitgewerkt voor een duurzaam beheer van Natura 2000-bosgebieden, welke hier zijn te vinden.

De Commissie kan het geachte Parlementslid verzekeren dat zij de aanwijzing van Natura 2000 zones en de implementatie van het Natura 2000-netwerk in alle lidstaten op de voet blijft volgen. Mochten zich inbreuken op de communautaire wetgeving voordoen, dan zal de Commissie de maatregelen nemen waarin de communautaire wetgeving voorziet.