Mensenrechten Turkije (Schriftelijke vraag E-2179/05)

• 2005-08-02

Via de organisatie War Resisters International bereikt ons het bericht dat er een ernstige schending van de mensenrechten gaande is in de Turkse militaire gevangenis van Sivas. Daar wordt de gewetensbezwaarde Mehmet Tarhan klaarblijkelijk ernstige mishandeld door zijn medegevangenen, wat naar alle waarschijnlijkheid oogluikend wordt toegestaan door de gevangenisautoriteiten. De heer Tarhan ging eind mei in hongerstaking. Sympathisanten die hun protest tegen zijn behandeling publiek kenbaar maakten, werden aangehouden. De zaak-Tahran is niet de enige in zijn soort.

Is de Commissie op de hoogte van de kwalijke toestand in de Turkse militaire gevangenis van Sivas en van de mishandeling van Mehmet Tahran?

Deelt de Commissie het inzicht dat Turkije - door het toelaten van dit soort praktijken - onmogelijk de Europese publieke opinie ervan kan overtuigen dat de mensenrechten in het land worden geëerbiedigd?

Welke initiatieven zal de Commissie nemen om Turkije ertoe aan te manen om specifiek deze praktijken zo snel mogelijk te laten beëindigen en om - meer in het algemeen - deze kandidaat-lidstaat ertoe te dwingen zijn beloften inzake de mensenrechten gestand te doen?

***

ANTWOORD VAN COMMISSARIS REHN (2 augustus 2005)

Volgens de informatie waarover de Commissie beschikt, is de heer Mehmet Tarhan, die zegt gewetensbezwaarde te zijn, op 8 april 2005 in Izmir gearresteerd op beschuldiging van het negeren van de bevelen. Hij werd dan overgebracht naar zijn militaire eenheid in Tokat met de bedoeling hem te dwingen de verplichte militaire dienst te vervullen. Vervolgens werd hij naar Sivas gebracht om op zijn proces te wachten. Hij werd beschuldigd van “ongehoorzaamheid ten overstaan van zijn eenheid” overeenkomstig artikel 88 van het militaire strafwetboek van Turkije. Na zijn verhoor op 9 juni 2005 is de heer Tarhan uit de gevangenis vrijgelaten en is zijn rechtszaak uitgesteld.

De Commissie constateert dat Turkije, zoals reeds door de Raad van Europa is gerapporteerd, het recht om gewetensbezwaarde te zijn niet erkent, een recht dat is opgenomen in het Handvest van de Grondrechten van de EU. Tegelijk is het in Turkije niet mogelijk een alternatieve burgerdienst te vervullen, die geen afschrikkend of bestraffend karakter mag hebben.

Wat mishandeling en andere inbreuken op de mensenrechten betreft, heeft Turkije herhaaldelijk te kennen gegeven dat het voornemens is een beleid van nultolerantie te voeren ten aanzien van de verantwoordelijke personen. De Europese Commissie rekent erop dat Turkije zijn verbintenis om te voldoen aan de politieke criteria van Kopenhagen zal nakomen, zowel in het algemeen, als meer specifiek bij mogelijke individuele gevallen. In dit verband heeft de Commissie de Turkse autoriteiten herhaaldelijk laten weten dat verder krachtdadig optreden nodig is om een eind te maken aan nog bestaande gevallen van mishandeling, en dat passende maatregelen moeten worden genomen om straffeloosheid tegen te gaan.

De Commissie blijft de toestand ten aanzien van de mensenrechten, met o.m. de strijd tegen mishandeling, in Turkije op de voet volgen in het kader van haar toezicht op de politieke criteria van Kopenhagen; zonodig zal zij bepaalde gevallen rechtstreeks bij de Turkse autoriteiten aankaarten.