Illegale transporten en handel in nucleair materiaal (Schriftelijke vraag E-2430/05)

• 2005-08-29

In verschillende Europese havens worden binnenkort scannerpoorten in gebruik genomen om illegaal verscheept nucleair materiaal te onderscheppen. Uit onderzoek van Frank von Hippel van Princeton University en Steve Fetter van University of Maryland blijkt dat die scannerpoorten zelfs relatief grote hoeveelheden (tot enkele kilogrammen) uranium niet kunnen opsporen. Op EU-niveau heeft het GCO een programma opgestart om de illegale handel in nucleair materiaal te bestrijden.

1. Is de Commissie betrokken bij de opstelling en controle van deze scannerpoorten? Is het GCO daarbij betrokken? Zo ja, op welke manier?

2. Is de Commissie op de hoogte van de hoge detectielimiet van de geïnstalleerde scanners? Zo ja, wat denkt de Commissie daaraan te doen?

3. Kan de Commissie de vraagsteller statistieken bezorgen van de afgelopen twintig jaar over de illegale handel in nucleair materiaal en nucleair afval in de EU en details verstrekken over de totale hoeveelheid en de hoeveelheid per vangst, per lidstaat en per locatie?

4. Heeft de Commissie een overzicht van de bij deze handel betrokken bedrijven, staten en personen zowel binnen als buiten de EU?

5. Heeft de Commissie zicht op de handel in nucleaire technologie van lidstaten naar derde landen? Zo ja, wat is de omvang van deze handel en wie zijn de betrokken staten en bedrijven?

***

ANTWOORD VAN COMMISSARIS PIEBALGS (29 augustus 2005)

1. Bij Resolutie 2002/C 119/05 van de Raad en Richtlijn 2003/122/Euratom worden de lidstaten aangespoord om bewakings- en controlesystemen voor het opsporen van radioactief materiaal in te richten op alle belangrijke doorvoerpunten waar zulks dienstig is, bijvoorbeeld douaneposten.

Bij de opstelling en controle van scannerpoorten in Europese havens is de Commissie niet betrokken. Dergelijke poorten worden geïnstalleerd door de havenautoriteiten of door nationale instanties, in sommige gevallen in samenwerking met de bevoegde instanties van de Verenigde Staten. Wel vindt onderzoek plaats om de doeltreffendheid van de controles te maximaliseren; hieraan neemt ook het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek deel.

2. De scannerpoorten zijn afkomstig van verschillende fabrikanten en hebben niet noodzakelijk dezelfde karakteristieken. Over de technische kenmerken van de diverse types is de Commissie niet geïnformeerd; zij kan zich dan ook niet uitspreken over de prestaties ervan.

3. Via het informatie-uitwisselingsysteem inzake de illegale handel heeft de Commissie toegang tot vertrouwelijke gegevens van het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie. Nationale regelgeving betreffende de bescherming van gegevens met betrekking tot strafrechtelijke onderzoeken verbiedt de EU-lidstaten nadere bijzonderheden over de illegale handel met derde landen bekend te maken.

Recentelijk zijn ten behoeve van de lidstaten opleidingscursussen ingericht om douane-, politie- en civielebeschermingsdiensten bewust te maken van het probleem van deze illegale handel en deze diensten te informeren over mogelijke preventie-, opsporings- en bestrijdings­maatregelen.

4. Over deze kwesties kan de Commissie zich niet uitspreken.

5. Gegevens over de handel in kerntechnologie met derde landen zijn moeilijk te verkrijgen.

Op de overdracht van kerntechnologie (in tegenstelling tot de overdracht van kerntechnisch materiaal en kerntechnische uitrusting) zijn de met derde landen gesloten Euratom-overeenkomsten in beginsel niet van toepassing. Dergelijke overdrachten vinden plaats op basis van bilaterale overeenkomsten die door de afzonderlijke lidstaten worden gesloten.