Grensoverschrijdende gezondheidszorg - Mondelinge Vraag (H-0915/08)

• 2009-01-14

In het voorstel van de Commissie (COM(2008)0414) ligt meer nadruk op het recht van de patiënt op grensoverschrijdende gezondheidszorg dan op het recht van de lidstaat om zijn eigen gezondheidszorg te financieren en controleren. Hierdoor kan de druk op het gezondheidssysteem, vooral van landen met een grote patiënteninstroom, toenemen. Daarnaast bestaat reeds Verordening (EEG) nr. 1408/71[1]die de socialezekerheidsstelsels coördineert en regels omvat omtrent terugbetaling, voorafgaandelijke toestemming, enz.

Welke garanties bouwt de Commissie in opdat het eigen gezondheidssysteem van de lidstaten niet nodeloos onder druk komt te staan en hoe denkt ze klaarheid te scheppen voor patiënten nu de nieuwe richtlijn samen zal bestaan naast de socialezekerheidsverordening (EEG) nr. 1408/71?

[1] PB L 149 van 5.7.1971, blz. 2

SCHRIFTELIJK ANTWOORD COMMISSARIS VASSILIOU op 17 december 2008

Ten aanzien van de vraag naar de gevolgen van de voorgestelde richtlijn kan het volgende worden opgemerkt. Uit de effectbeoordeling blijkt dat de extra kosten voor de nationale zorgstelsels ten gevolge van de Richtlijn betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg[1]niet van dien aard zullen zijn dat de betaalbaarheid en planning van de zorgstelsels van de lidstaten in gevaar komen.

Volgens het richtlijnvoorstel hebben patiënten slechts recht op vergoeding voor een medische verrichting in het buitenland indien die verrichting ook in hun eigen land vergoed wordt. De lidstaten hoeven dus alleen vergoedingen uit te keren die ze anders ook hadden moeten betalen. Uit de effectbeoordeling kan worden geconcludeerd dat de extra kosten slechts een klein gedeelte van de totale uitgaven voor de gezondheidszorg zullen bedragen, en dat de voordelen van het voorstel daar ruimschoots tegen opwegen.

Mocht zich niettemin op korte termijn een onvoorziene hausse in grensoverschrijdende gezondheidszorg voordoen, met als gevolg een verstoring van bijvoorbeeld de planning van plaatselijke voorzieningen, dan kunnen de lidstaten hun zorgstelsel behoeden door beperkingen in te bouwen, zoals een mechanisme van voorafgaande toestemming voor patiënten die voor intramurale zorg naar het buitenland wensen te gaan. De richtlijn formuleert voor de invoering van een dergelijk mechanisme voorwaarden, die de jurisprudentie van het Hof weerspiegelen.

Op den duur zullen de kwaliteit en de efficiëntie van de gezondheidszorg er alleen maar op vooruit gaan, zowel voor patiënten die zich over de grens laten behandelen als voor degenen die dat niet doen, doordat de Europese samenwerking meerwaarde oplevert, en wel door de opzet van Europese netwerken van referentiecentra, gemeenschappelijke evaluatie van nieuwe gezondheidstechnologieën en gebruik van informatie- en communicatietechnologie om efficiëntere gezondheidszorg te verlenen ("e-gezondheidszorg").

Ten aanzien van de verhouding tussen dit richtlijnvoorstel en het bestaande kader voor coördinatie van de socialezekerheidsstelsels, en met name Verordening (EG) nr. 1408/71[2], kan worden opgemerkt dat het bestaande coördinatiekader gehandhaafd blijft, naast de voorgestelde richtlijn, zodat ook alle algemene beginselen waarop de verordeningen inzake coördinatie van de socialezekerheidsregelingen gebaseerd zijn, van kracht blijven.

Verordening (EG) nr. 1408/71 bepaalt dat een patiënt aan wie in eigen land niet tijdig de vereiste zorg kan worden verstrekt, voor behandeling naar het buitenland kan gaan en dat de eventuele meerkosten van de behandeling in dat geval door overheidsmiddelen worden gedekt. Als aan de voorwaarden als genoemd in artikel 22, lid 2, van die verordening is voldaan, wordt toestemming voor behandeling in het buitenland verleend en worden de prestaties overeenkomstig die verordening verstrekt. Dit wordt door de voorgestelde richtlijn expliciet erkend. Verordening (EG) nr. 1408/71 blijft dus als algemeen instrument geldig en fungeert ook als "vangnet" om te garanderen dat elke patiënt aan wie in eigen land niet binnen een redelijke termijn passende zorg kan worden verstrekt, voor behandeling naar een andere lidstaat kan uitwijken.

De voorgestelde richtlijn voorziet in een extra mogelijkheid voor gezondheidszorg over de grens, naar aanleiding van uitspraken van het Hof in zaken die door burgers zijn aangespannen. Het verdient vermelding dat rechten die voortvloeien uit de jurisprudentie of uit het onderhavige richtlijnvoorstel, geen afbreuk doen aan de rechten uit hoofde van de nationale regelgeving of Verordening (EG) nr. 1408/71. Het gaat om rechten die de burgers zijn toegekend en het staat hun vrij ervoor te kiezen. Aldus wordt gezorgd voor betere toegang voor allen tot verschillende vormen van gezondheidszorg in de EU.

[1] COM(2008)414.

[2] Verordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad van 14 juni 1971 betreffende de toepassing van de sociale zekerheidsregelingen op loontrekkende en hun gezinnen, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen.