Evaluatie Erasmus Mundus (Schriftelijke vraag E-1319/05)

• 2005-06-23

Vorig jaar startte de Commissie met het Erasmus Mundus-programma, dat studenten uit derde landen de kans geeft om binnen de Unie te komen studeren. Het aantal beurzen dat de Unie uitreikt is zeer beperkt; de omvang van de beurs kan de vergelijking met een modaal Europees jaarlijks gezinsinkomen ruimschoots doorstaan. Er wordt met zgn. joint degrees gewerkt, waardoor de beursstudenten verplicht zijn aan meerdere Europese instellingen scholing te volgen.

Op welke argumenten baseert de Commissie zich om te stellen dat de methode van joint degrees te verkiezen is boven en meer kwaliteitswaarborgen biedt dan een graad van een opleiding van dezelfde termijn aan een en dezelfde Europese onderwijsinstelling?

Is de Commissie er zich van bewust dat 18 van de 19 opleidingen die hun aanvraag kregen goedgekeurd in september 2004 problemen hadden met te verklaren hoe ze in de praktijk zouden omgaan met joint/double/multiple degrees?

Met welke argumenten ontkracht de Commissie de stelling dat het zeer beperkte aantal kanshebbers op een riante beurs Erasmus Mundus een elitair karakter geeft?

Bestaat er de mogelijkheid om de bestaande Erasmus-beurzen op te trekken en uit te breiden voor Erasmus Mundus-opleidingen?

Zo neen, waarom beschouwt de Commissie de huidige manier van werken niet als discriminerend ten opzichte van de studenten die binnen de Europese grenzen studeren of die in derde landen willen gaan studeren?

Hoe staat het met de plannen om een geïntegreerd programma voor mobiliteit in de Europese Unie op te stellen voor na 2006? Welke plaats zal Erasmus Mundus daarin innemen?

***

ANTWOORD VAN COMMISSARIS FIGEL (2 juni 2005)

Overeenkomstig het EG-Verdrag beoogt het optreden van de Gemeenschap op onderwijsgebied de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs door middel van samenwerking. De Commissie ondersteunt daarom diverse soorten samenwerkingsactiviteiten. Geïntegreerde studieprogramma’s en gezamenlijke graden zijn een prioriteit in het kader van het Bologna-proces en aldus een van de belangrijkste samenwerkingsactiviteiten. Een geïntegreerd studieprogramma impliceert de gezamenlijke inbreng van kwaliteit door verscheidene universiteiten in termen van lesinhoud, leerplanontwikkeling, kwaliteitsborgingsmechanismen, enz. Samenwerking kan aldus de kwaliteit van de opleidingen verbeteren. Als studenten een geïntegreerd studieprogramma aan meer dan een universiteit volgen, moeten zij logischerwijs een gezamenlijke graad ontvangen van de universiteiten die de geïntegreerde opleiding aanbieden, of – als de nationale rechtssituatie de toekenning van gezamenlijke graden niet mogelijk maakt – ten minste een dubbele graad.

Om aan Erasmus Mundus te kunnen deelnemen moeten de universiteiten ten minste een officieel erkende dubbele graad toekennen. Bij de aanmelding in mei 2004 heeft de Commissie aangegeven dat de graden die werden aangeboden door 18 van de 19 voor selectie voorgestelde opleidingen nog niet in alle aan de verschillende opleidingen deelnemende landen waren erkend. Bij de selectie in september 2004 konden alle 19 opleidingen ten minste een officieel erkende dubbele graad aanbieden. De Commissie kon hen daarom selecteren.

De Commissie vindt niet dat het bij de 8.000 beurzen die over een periode van vijf jaar aan derde landen zijn toegekend om een klein aantal gaat. Het doel van het programma is het identificeren van de beste Europese masteropleidingen en het aantrekken van de beste studenten en academici uit derde landen naar Europa. Het begrip ‘hoge kwaliteit’ is bijgevolg een hoeksteen van het programma. De beste studenten en academici uit derde landen kunnen slechts worden aangetrokken als hun beurzen worden aangeboden die vergelijkbaar zijn met soortgelijke studiebeursprogramma’s en die aldus concurrerend zijn op wereldvlak.

Wegens de gezamenlijk overeengekomen doelcijfers en de beschikbare financiële middelen kunnen de huidige regels van het Socrates/Erasmus-programma niet worden gewijzigd. In de context van het voorstel van de Commissie voor het nieuwe geïntegreerde actieprogramma op het gebied van levenslang leren heeft de Commissie echter aangegeven dat het haar bedoeling is om de normale beurzen voor Erasmus-studenten te verhogen en speciale beurzen voor Europese studenten in te voeren met het oog op hun deelname aan masteropleidingen van Erasmus Mundus onder gunstigere voorwaarden.

Elk programma heeft zijn eigen doelstellingen en het begrip ‘studentenbeurs’ in het kader van het Socrates/Erasmus-programma (inter-Europese mobiliteit op korte termijn voor Europese studenten) is heel verschillend van het begrip ‘studiebeurzen’ in het kader van het Erasmus Mundus-programma (studiebeurzen van een tot twee jaar voor studenten uit derde landen voor het verkrijgen van een volledige graad in Europa).

De Commissie heeft reeds haar voorstel voor een nieuw geïntegreerd actieprogramma op het gebied van levenslang leren goedgekeurd, dat volgens plan in 2007 van start moet gaan. Dit programma is een inter-Europees samenwerkingsprogramma en omvat geen samenwerking met derde landen in zijn mainstreamactiviteiten. Het Erasmus Mundus-programma loopt tot 2008. In het licht van de opgedane ervaring moet worden besloten of het als afzonderlijk programma wordt voortgezet dan wel in het geïntegreerde actieprogramma wordt opgenomen.