Erkenning van diploma's (Schriftelijke vraag E-4352/05)

• 2006-01-13

Zowel in het Verdrag van de Europese Unie als in het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa, hoofdstuk V, afdeling 5, artikel III-282 b, staat dat het optreden van de Unie erop gericht is de mobiliteit van studenten (...) te bevorderen, mede door de academische erkenning van diploma's (!) en studietijdvakken aan te moedigen.

Ik word door heel wat mensen aangesproken die er zich over beklagen dat hun kinderen belangrijke inspanningen doen om een master-diploma aan buitenlandse universiteiten te behalen, maar nadien de grootste moeilijkheden ondervinden om erkenning van deze buitenlandse diploma's in België te bekomen. Dit kost vaak een kapitaal aan geld en tijd.

Kan de Commissie mij meedelen welke de stand van zaken is en welke inspanningen er de voorbije jaren werden ondernomen teneinde de gelijkstelling van diploma's op een vlotte manier en zonder administratieve rompslomp of financiële barrières mogelijk te maken?

***

ANTWOORD VAN COMMISSARIS FIGEL (1 januari 2006)

De Commissie is zich bewust van de problemen rond de academische erkenning van diploma’s. Zij kan alleen maar handelen binnen de bevoegdheden die het EG-Verdrag haar verleent, en dient de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor de inhoud van het onderwijs en de opzet van het onderwijsstelsel en hun culturele en taalkundige verscheidenheid volledig te eerbiedigen.

De problemen en de inspanningen van de Commissie om daaraan het hoofd te bieden, hangen af van het type erkenning. Er moet namelijk onderscheid worden gemaakt tussen erkenning van beroepskwalificaties en erkenning voor academische doeleinden. In het eerste geval gaat het om de erkenning van in een lidstaat verworven kwalificaties die de houder van die kwalificaties het recht verlenen zijn beroep in een andere lidstaat uit te oefenen. De erkenning voor academische doeleinden daarentegen moet de houder van een diploma in staat stellen een studie of opleiding in een andere lidstaat te vervolgen.

Met betrekking tot de erkenning van beroepskwalificaties zijn de lidstaten verplicht zich te houden aan de gemeenschapsrechtelijke bepalingen inzake de wederzijdse erkenning van diploma’s, en met name de richtlijnen 89/48/EEG en 92/51/EEG tot invoering van een algemeen stelsel van erkenning van diploma’s, en de voor een aantal beroepssectoren geldende richtlijnen. Ofschoon er zich voor bepaalde beroepen nog steeds problemen bij de omzetting voordoen, is er recentelijk sprake geweest van positieve ontwikkelingen. Zo hebben het Parlement en de Raad op 7 september 2005 Richtlijn 2005/36/EG betreffende de erkenning van beroepskwalificaties goedgekeurd, waarin vijftien richtlijnen op dit gebied worden gecodificeerd en gemoderniseerd.

De academische erkenning van diploma’s valt onder de bevoegdheid van de lidstaten. De nationale autoriteiten hebben het recht de toegang tot onderwijs afhankelijk te stellen van de voorafgaande academische erkenning van de kwalificaties. Zij kunnen met name beoordelen of de door de houder van een diploma ontvangen opleiding overeenstemt met de door de nationale wetgeving vereiste opleiding. Artikel 12 van het EG-Verdrag verbiedt echter elke discriminatie op grond van nationaliteit.

Bij de academische erkenning is harmonisatie door middel van wetgeving uitgesloten. Het optreden van de Commissie is meer gericht op bevordering van politieke samenwerking, onderlinge aanpassing van de onderwijsstelsels en de ontwikkeling van instrumenten om de erkenning van diploma’s en kwalificaties te vergemakkelijken. Zo worden de lidstaten bijvoorbeeld in Aanbeveling 2001/613/EEG van 10 juli 2001 verzocht de erkenning te vergemakkelijken en passende maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de besluiten van de bevoegde autoriteiten inzake academische erkenning binnen een redelijke termijn worden genomen, worden gemotiveerd en er administratief beroep en/of beroep in rechte tegen kan worden ingesteld. Op 15 december 2004 hebben het Parlement en de Raad hun goedkeuring gehecht aan Beschikking nr. 2241/2004/EG tot instelling van een enkel kader voor transparantie op het gebied van kwalificaties en competenties (Europass).

Onlangs heeft de Commissie ook het startsein gegeven tot een raadpleging over het Europees kwalificatiekader (EQF). Doel hiervan is een Europees kader voor de niet-gereglementeerde beroepen te creëren waarin de kwalificatiestelsels op nationaal en bedrijfstakniveau aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Deze referentiestructuur zal op vrijwillige basis worden gebruikt en de overdracht en erkenning van individuele kwalificaties vergemakkelijken.

De Commissie is niet op de hoogte van bijzondere problemen met betrekking tot de duur van de procedure voor de academische erkenning van diploma’s in België. Wel is het probleem van de kosten van deze procedure in België door de Commissie onderzocht. Wat de procedurekosten betreft, vindt de Commissie het niet meer dan redelijk dat de student bijdraagt in de kosten van behandeling van zijn dossier. Maar deze bijdrage moet wel in verhouding staan tot de werkelijke kosten van het onderzoek. Bovendien mag de nationale bepaling in kwestie er niet toe leiden dat de toegang tot het onderwijs geblokkeerd wordt.