Betrekkingen EU-Rusland

• 2005-05-25

Voorzitter, collega's, mevrouw de commissaris, de manier waarop de Europese Unie de jongste jaren met Rusland omging, is wat mij betreft niet echt vertrouwenwekkend. Zeker niet vanuit het oogpunt van de vreselijke oorlog in Tsjetsjenië. De meeste regeringsleiders vermijden inderdaad bij hun gesprekken met Poetin gevoelige onderwerpen als de oorlog in Tsjetsjenië en de naleving van de mensenrechten. En als ze al iets zeggen, dan gaat het soms om tegenstrijdige standpunten.

In het boek "De Europese onmacht" van Eurojournalist Ben van der Velden lees ik de transcriptie van een gesprek van de auteur met commissaris Patten. Op 27 oktober 2003 zegt commissaris Patten over zijn contacten met de Russische overheid, en ik citeer: "Mijn buitenissige mening is dat je met warme ontmoetingen niets bereikt. Je moet kijken naar wat je van de andere partij krijgt. Je moet er ook toe bereid zijn bij een topontmoeting lastig te zijn over een kwestie als Tsjetsjenië."

Het Europees Parlement heeft steeds gestaan voor een inclusief vredesproces. Dit wil zeggen, een proces met alle onderdelen van de Tsjetsjeense samenleving, intern in Tsjetsjenië maar ook met de rebellen die terrorisme afzweren. En bij topontmoetingen moet je inderdaad praten over de niet-naleving van de mensenrechten, moet je praten over het bestrijden van het internationaal terrorisme, maar, beste collega's, moet je ook praten over een politieke oplossing en moet je proberen die af te dwingen.

En met alle respect, mevrouw de commissaris, met alle respect, nu bovenop de humanitaire hulp die absoluut noodzakelijk is ook gaan spreken over steun voor sociaal-economisch herstel zonder dat er een serieuze oplossing is voor het conflict, dat is een slechte zaak. Ik was in Tsjetsjenië, ik was in Grozny, ik heb gezien wat er daar met de gelden gebeurt: die gaan ofwel naar het opbouwen van overheidsgebouwen ofwel komen die straks terecht in de handen, in de zakken van een crimineel als Ramzan Kadurov.

Dat is de realiteit, en misschien moeten we erkennen dat een zachte aanpak niet werkt in Rusland. Misschien moeten we erkennen en moeten we doen wat Kroetsjov ooit deed in een vergadering voor de Verenigde Naties: hij nam zijn schoen en sloeg op tafel en hij zei "Dit is mijn wil". Waarom doet Europa dit niet ten aanzien van de oorlog in Tsjetsjenië?