(14/06/05) Verslag publieke hoorzitting Havenrichtlijn II

• 2005-06-14

Introductie door rapporteur Jarzembowski

- heeft een werkdocument gemaakt
- binnen de Unie wordt gestreefd naar groei en werkgelegenheid
- hoewel de betrokkenen het overwegend met elkaar eens waren over de transparantie en de eerlijke concurrentie zijn er toch sterke voor- en tegenstanders mbt. regels voor de markttoegang tot havens

Spreker voor de Europese Commissie - Dhr. Lamoureux, DG TREN

- de Commissie begint zonder dogma’s aan deze tweede ronde

1. redenen voor het indienen van een nieuw voorstel

- 90% van de externe en 50% van de interne handel binnen de EU gebeurt via de havens
- wil de EU groei kennen en banen creëren dan zijn regels voor havenactiviteiten noodzakelijk
- veel documenten mbt. de Lissabonstrategie verwijzen naar havenactiviteiten
- is het voorstel nodig? Ja: er zijn nog steeds geen regels voor havens. Specifieke regelgeving is gewenst
- als er geen regelgevend kader is, is er een probleem voor de (Europese) investeringen

2. meerwaarde van een Europees initiatief

- er zijn 20 lidstaten met havens
- regels bevorderen de integratie van de havens
- voor de toegang tot havens zijn de huidige regels zeer divers; havens zetten zich tegen elkaar af
- daarom zijn - op termijn - overigens ook regels nodig voor de overheidssteun (tussen verschillende havens); waarbij weze opgemerkt dat een minimale openstelling van havens en de concurrentie tussen verschillende havens twee verschillende dingen zijn

3. verschillen met het oorspronkelijke voorstel

- uit de vorige havenrichtlijnronde is niet gebleken dat er instellingen waren die niét vroegen voor een regulerend kader.

-- Verschil 1-- voor het leveren van havendiensten zal elke onderneming een vergunning nodig hebben, uitgeleverd door havenautoriteiten - dit is belangrijk vanuit het oogpunt van veiligheid en continuïteit - dit is weliswaar bureaucratisch, maar noodzakelijk - elke haven beslist soeverein of ze vergunningen aflevert

-- Verschil 2 -- zelfafhandeling - sommige betrokkenen vragen meer mogelijkheden inzake zelfafhandeling, anderen vragen er minder - er moet hoe dan ook een vergunning zijn voor het personeel aan land waarbij de deze werknemers aan dezelfde voorwaarden moeten voldoen als de geldende cao’s in de bewuste haven - zelfafhandeling met varend personeel kan voor lijndiensten op de zeesnelwegen met schepen die varen onder communautaire vlag of vergunning - de tekst is misschien niet geheel nauwkeurig, maar de Commissie is waar mogelijk bereid een ‘geste’ te doen

-- Verschil 3 -- aandacht voor de sociale aspecten - in het nieuw voorstel zijn bij de voorwaarden voor de toekenning van een vergunning ook de arbeidsomstandigheden mee opgenomen

-- Verschil 4 -- compensaties - is niet het belangrijkste element wat de Commissie betreft

-- Verschil 5 -- sommige beroepsgroepen zoals de loodsen: vergunningen voor bv. loodsdiensten moeten kunnen beantwoorden aan strenge voorwaarden - havendiensten zijn in de mogelijkheid om loodsdiensten voor zich te houden - daarbij moet rekening worden gehouden met bv. arresten van het Hof van Justitie, er zijn vergelijkbare precedenten die ertoe zouden kunnen leiden dat ook bv. loods- en sleepdiensten zouden kunnen worden omschreven als commerciële diensten - dus een regeling is hoe dan ook beter om dit te voorkomen.

Spreekster voor de EP-commissie Interne Markt - Britt Svensson

- deze commissie staat kritisch tov. de richtlijn; het doel om havendiensten goedkoper en efficiënter te maken wordt niet bereikt
- bovendien: als er binnen de havens zware problemen zouden zijn geweest dan zou er al wel eerder een voorstel zijn uitgewerkt
- de eerste richtlijn werd van de hand gewezen en het tweede ontwerp is nog slechter
- er is géén impactstudie gemaakt
- de prijzen in Europese havens zijn in vergelijking met bv. Hong Kong en de VS erg concurrentieel
- opletten dat de sociale dialoog niet in het gedrang komt door de overtreding van de art. 136, 138 & 140 van het Verdag

VRAGENRONDE I

- is de Commissie bereid om het voorstel mbt. zelfafhandeling terug te trekken; dit brengt het geheel van de richtlijn in gevaar terwijl er wel degelijk concurrentie tussen havens mogelijk moet zijn
- is de liberalisering verplicht of facultatief
- behoedzaam erop toezien dat de (korte) duur van de vergunningen niet zal leiden tot minder investeringen
- hoe ga je schepen voor lange en korte afstanden uit elkaar houden
- gezien alles blijkbaar redelijk goed functioneert is deze richtlijn overbodig
- er is een impactstudie nodig
- weinigen zijn tevreden met het voorstel, zou de Commissie er daarom niet goed aan doen het voorstel terug te trekken
- loodsen schermen de markt af onder de noemer ‘veiligheid’
- waarom kwam de vorige Commissie op de valreep nog met dit ontwerp
- schadeloosstellingen kunnen niet worden afgeschoven op de lidstaten
- deze richtlijn is gericht tegen de werknemer & de tewerkstelling; het voorstel is een provocatie
- heeft de Commissie onderzoek gedaan naar de situatie van de Baltische havens, die zware concurrentie ondervinden van de Russische

ANTWOORD VAN DE COMMISSIE

- een aantal actoren is wel degelijk voorstander van een regulerend kader, dus je kan dit voorstel niet zomaar begraven
- de impactstudie is er al sinds 8 jaar; er is documentatie ter beschikking
- deze tekst gaat niet over concurrentie tussen havens
- als de termijnen slecht berekend zouden zijn mbt. de afschrijving van investeringen, dan is de Commissie bereid deze aan te passen
- er zijn overgangsmaatregelen voorzien: als blijkt dat de havens onderling tot een vrijwillig akkoord komen dan is dat goed, in het andere geval zal de Commissie maatregelen nemen onder dwang
- moet er een tekst zijn? Antwerpen, Rotterdam en Hamburg functioneren dan misschien perfect, maar er zijn ook talloze andere havens waar dit niet het geval is
- in de meerderheid van de havens is de concurrentiepositie niet zo goed
- vooraleer het voorstel in te trekken wacht de Commissie hoe dan ook de gang van zaken binnen het EP en de Raad af

**********

Spreker Giuliano Gallanti voor de European Sea Ports Organisation

- standpunt is zeer kritisch tav. de ontwerprichtlijn, wat niet betekent dat een richtlijn niet nuttig kan zijn.
- de ESPO is niet te vinden voor meer concurrentie tussen havens; regels kunnen ervoor zorgen dat de situatie ‘gedisciplineerd’ wordt
- er moet een basis zijn voor billijke concurrentie
- vanuit grote internationale havens (bv. Shanghai) zijn er klachten dat de Europese havens niet efficiënt zijn - regels kunnen dan als het ware een ‘harnas’ vormen voor de Europese havens
- in realiteit zijn de types van havens zeer divers, hoe kunnen de regels dan uniform zijn
- door te werken met vergunningen dreig je kans te hebben op een parallel circuit
- het zou anderzijds een zeer goed idee zijn om te komen met een voorstel dat ingaat op de staatssteun aan de havens
- we vragen ons af of vergunningen zullen kunnen worden ingetrokken en wie daar dan voor opdraait
- er is géén Europese norm nodig, zulke regelingen kunnen ook op het niveau van de lidstaat of regio
- zijn we te vinden voor regelgeving? Ja! Voor deze regelgeving? Nee.

Spreker Battistello van de Federation of European Private Port Operators

- haven en terminalexploitanten hebben veel investeringen gedaan
- afhandelingskosten zijn zowat de helft van deze in Azië en een derde van deze in de VS
- de havens zijn dus concurrentieel, er is bijgevolg geen regelgeving nodig
- volledige verwerping van deze tekst

Spreker Forsetti van de European Freight Forwarders

- in principe te vinden voor liberalisering van de transportindustrie
- een gebrek aan mededinging zal de kloof tussen Europese en andere havens vergroten
- wij steunen het voorstel van de Commissie
- wij zijn niet tegen verplichte vergunningen, maar vrezen wel dat ze zeer veel bureaucratie zullen opleveren
- inzake zelfafhandeling zal moeten worden nagegaan welke de omstandigheden zijn; als iedereen werkt met eigen personeel en middelen dan zal er eerlijke concurrentie zijn
- wij zijn tegen een scheeftrekking van de mededinging

Spreker Tulimaa van de European Maritime Pilots’ Association (loodsen)

- lokale deskundigheid aan boord is nodig, zowel voor de veiligheid als voor de bescherming van het milieu
- loodsdiensten moeten worden uitgevoerd door ervaren loodsen en daarom hebben lidstaten beperkingen opgelegd aan commerciële loodsdiensten
- loodsen vragen dan ook de uitsluiting uit de richtlijn

Spreker Mandirola van de European Boatsmen’s Association (diensten voor aanmeren)

- zijn niet principieel tegen een richtlijn, maar wel tegen dit ontwerp
- onze belangen kunnen het best worden vertegenwoordigd op het niveau van de lidstaten
- we zien niet in waarom de aanmeerdiensten nu plots weer in het voorstel opduiken, dit is immers een dienst van algemeen belang

Spreker Dalrymple van de European Tugowners’ Association (sleepdiensten)

- niet tegen een regeling, maar toch ook niet voor dit voorstel
- hoe kan je komen met één uniforme regeling voor heel diverse problemen in heel diverse havens
- tekortkomingen uiten zich onder meer in een gebrek aan interesse voor de veiligheid en het milieu
- het aantal dienstverstrekkers zou door het systeem van vergunningen wel eens kunnen verminderen

VRAGENRONDE II

- niemand vraagt om dit voorstel
- het is een slecht signaal aan de Europese burgers om net nadat een voorstel is gekelderd zonder voldoende overleg met een nieuw voorstel te komen
- waar zijn die mededingingsproblemen eigenlijk
- graag meer gegevens over de concurrentiekracht van de havens
- staan alle havens open voor nieuwe dienstverleners
- zijn de loods- en sleepdiensten eventueel bereid om onder de dienstenrichtlijn te vallen
- met wie heeft de Commissie eigenlijk gesproken
- waarom worden/werden nationale parlementen niet geconsulteerd

**********

Spreker Van den Broeck Humphreij van de European Shippers' Council

- wij staan achter dit voorstel
- concurrentie is de beste manier om diensten van een hoog kwaliteitsniveau te leveren
- meer concurrentie zal zorgen voor lagere kosten
- er zijn nu bv. geen transparante regels voor sleepboten, die zullen wel komen
- de toepassing van de gewone EU-mededingingsregels is niet voldoende
- de grote havens mogen dan al goed werken, met dit voorstel zullen ook de andere, kleinere havens goed varen
- lidstaten moeten maatregelen nemen voor zelfafhandeling, zeker voor korte afstanden
- niet tegen vergunningen, maar bij voorkeur niet te veel bureaucratie
- te lange vergunningsperiodes kunnen een rem vormen op de concurrentie
- dit voorstel is noodzakelijk om de havendiensten te verbeteren

Spreker Guinier van de European Community Shipowners' Association (reders)

- blijven voorstander van de liberalisering van havendiensten
- het huidig voorstel: reders zijn voor, maar behoeft evenwel aanpassingen
- mbt. loodsen: als de kapitein een loodsvergunning heeft dan zien we niet in waarom dit niet voldoende zou zijn
- duur van de concessies: investeringen moeten worden aangetrokken en in die zin moet de duurtijd van de concessie worden aangepast aan de omvang van de investeringen (bv. kleine investeringen kortere looptijd, investeringen in onroerend goed langere)
- de zelfafhandeling dreigt opnieuw het grootste probleem te worden; dit zou niet zo mogen zijn: het aantrekken van niet-gekwalificeerde werkkrachten zou immers negatieve gevolgen hebben voor de havens

Spreker Rosenberg van de European Transportworkers' Federation (vakbond)

- blij toen eerste havenpakket werd verworpen; verbaasd dat er een nieuw voorstel is
- huidige ontwerp leidt niet tot doel
- EFT is te vinden voor eerlijke mededinging, transparantie in de financiering en duidelijkheid over de staatssteun
- Europese Commissie is te wantrouwig tov. lokale havenautoriteiten
- zelfafhandeling is nog erger dan voorheen; dit kan worden gedaan door niet vast-aangesteld personeel
- hoe zit het met een onderneming die een concessie krijgt: moet deze het personeel mee overnemen? bij nieuw personeel stelt zich een probleem mbt. veiligheid
- de overgangstermijnen zijn te krap
- de havens functioneren goed zoals dat nu het geval is
- concessie moet worden gegeven aan een onderneming, niet verkocht

!!!Opmerking Jarzembowski!!!

- als zelfafhandeling het grote probleem is, dan moet worden overwogen om dit buiten deze richtlijn te laten vallen

VRAGENRONDE III

- komen er meer banen als er zelfafhandeling is aan de wal
- is zelfafhandeling voor de vakbonden aanvaardbaar als het personeel tegemoetkomt aan de sociale eisen
- uit veel opmerkingen blijkt dat er transparantie moet komen inzake staatssteun; waarom dan niet eerst met zo’n voorstel gekomen dan krijg je toch inzicht in de eerlijke mededinging

ANTWOORD VAN DE EUROPEAN TRANSPORTWORKERS FEDERATION

- tevreden als zelfafhandeling niet zou voorkomen
- de arbeidsverhoudingen mogen niet worden verstoord bij de overname van concessies
- of zelfafhandeling leidt tot meer werkgelegenheid? de kwaliteit moet alleszins hoog blijven
- werk in de havens moet worden gedaan door havenarbeiders
- wil je de loonkosten drukken dan kan de productiviteit daar onder leiden

Besluit Jarzembowski

1. Regels voor transparantie en staatssteun zijn nodig
2. Reders zorgen voor veel meer groei en werkgelegenheid dan de havenautoriteiten; hun stem is dus belangrijk
3. Er moet worden overwogen om de zelfafhandeling te laten vallen en er moet worden nagedacht over de markttoegang.

Documentatie over deze hoorzitting beschikbaar gesteld door het Europees Parlement