Het belang van investeringen in en het gebruik van
informatie- en communicatietechnologie (ICT) voor de groei en werkgelegenheid in Europa wordt voor het voetlicht
gebracht in een mededeling die de Commissie vandaag heeft vastgesteld ter voorbereiding van de Europese Raad van
dit voorjaar. Zij vestigt daarin de aandacht op de betekenis van de sector elektronische communicatie voor de
gezondheid van de Europese economie en de sleutelrol die deze speelt bij de verhoging van de productiviteit. Een
verdere groei is afhankelijk van het aanbod van nieuwe diensten die via snelle vaste en draadloze netwerken op
basis van breedband- en 3G mobiele communicatietechnologie worden geleverd, terwijl de beleidsmakers meer moeten
doen om de voorwaarden voor snelle investeringen te verbeteren. In het verslag wordt de aandacht gevestigd op de
voornaamste prioriteiten, zoals de tenuitvoerlegging van het nieuwe regelgevingskader voor elektronische
communicatie, de maatregelen ter verbetering van de breedbanddekking in gebieden waar deze onvoldoende is, het
stimuleren van de vraag en de succesvolle uitrol van mobiele communicatie van de derde generatie. Een en ander
zou moeten worden bevestigd door de lopende tussentijdse beoordeling van het eEurope-actieplan 2005.
e-EUROPE
"Als de Unie het effect van de informatiemaatschappij
als motor voor de groei, productiviteit en werkgelegenheid zo groot mogelijk wil maken, moeten wij een gunstig
investeringsklimaat scheppen", aldus Erkki Liikanen,
commissielid voor Ondernemingen en Informatiemaatschappij. "Ons verslag is een graadmeter voor de sector. Het
laat zien dat er in het afgelopen jaren veel verbeterd is, vooral dankzij het doorzetten van de groei van
mobiele, breedband- en internetdiensten. In 2004 zou de vraag naar mobiele datadiensten de plaats van breedband
als belangrijkste impuls voor economisch herstel kunnen innemen. Het regelgevingskader en de technologieën zijn
nu aanwezig, maar om daar zoveel mogelijk profijt van te trekken is er nu opnieuw een duidelijke politieke
vastberadenheid nodig om van eEurope werkelijkheid te maken".
Na twee jaar van
consolidatie in de nasleep van de krachtige recessie van 2000-2001 lijkt de tijd nu rijp voor een krachtigere
groei van de sector. In 2003 vertoonde de sector elektronische communicatie een bescheiden groei. De aanwas van
de opbrengsten wordt geraamd op 2,6%, een stijging die vergelijkbaar is met die van het nominale BBP. Het
grootste deel van de algemene toename van de opbrengsten komt voor rekening van mobiele diensten, maar ook
breedband- en internetdiensten zijn blijven groeien.
Het aantal
breedbandaansluitingen is in de periode van twaalf maanden tot oktober 2003 verdubbeld tot ongeveer 20 miljoen
aansluitingen in de gehele EU. Het aantal breedbandabonnementen varieert evenwel sterk tussen de lidstaten. Dit
bewijst dat we ons moeten blijven inspannen om te voorkomen dat de digitale kloof breder wordt. Ook 3G-diensten
hebben, met ongeveer 500.000 abonnees verspreid over vijf lidstaten, hun aanwezigheid voelbaar gemaakt. Tegen
eind 2004 moeten meer dan 40 3G-netwerken op commerciële basis diensten aanbieden in reactie op de vraag naar
snelle data toegang voor e-mails, internet en online-diensten onderweg.
Verdere
verbetering zal afhangen van de vraag of de investeringen in ICT aantrekken. Toen de internet-zeepbel was
gebarsten, zijn de telecom-exploitanten in het kader van hun consolidatieplannen hun kapitaalslasten gaan
verlagen. Om de groei van de sector als geheel te herstellen, moet een nieuwe impuls worden gegeven aan de
investeringen. De omvang daarvan zal afhangen van wat de beleidsmakers bij de overheid doen: door de
tenuitvoerlegging van het nieuwe regelgevingskader zal de rechtszekerheid voor investeringen groeien: door de
uitvoering van nationale breedbandstrategieën zal een extra vraag worden gegenereerd terwijl de uitrol van
3G-netwerken zal worden bevorderd door de belemmeringen in de wetgeving en op technisch gebied uit de weg te
ruimen.
VIER PRIORITEITEN
Daarom worden in het verslag van
de Commissie vier prioritaire gebieden genoemd:
1) Inspelen op veranderingen
in de regelgeving. Door een late of onjuiste omzetting van het nieuwe regelgevingskader voor
elektronische communicatie door de lidstaten wordt de concurrentie gehinderd en ontstaat er onzekerheid. Tegen
een aantal lidstaten zijn inbreukprocedures ingeleid omdat zij verzuimd hebben de nieuwe maatregelen in de
nationale wetgeving te verwerken. Ook in 2004 blijft de volledige en doeltreffende omzetting van deze
voorschriften door de huidige en de nieuwe lidstaten een van de belangrijkste prioriteiten. Bovendien moeten de
nieuwe voorschriften op uniforme wijze door de nationale regelgevingsinstanties worden toegepast. Met name de
later dit jaar te verschijnen gemeenschappelijke richtsnoeren inzake voorzieningen die exploitanten met
aanmerkelijke marktmacht kunnen worden opgelegd, zijn van groot belang. Zij moeten de regelgevingsinstanties
helpen investeringen te stimuleren en ervoor zorgen dat er op de opkomende markten geen nodeloze verplichtingen
worden opgelegd.
2) Verbetering van de breedbanddekking in gebieden waar deze
onvoldoende is. In het kader van het eEurope-actieplan hebben de lidstaten erin toegestemd uiterlijk
aan het begin van dit jaar nationale breedbandstrategieën te zullen opstellen. Denemarken, Finland, Griekenland,
Italië, Nederland, Portugal, Spanje, Zweden, en het VK, hebben evenals Polen al de laatste hand aan dergelijke
strategieën gelegd. Er moet bijzondere aandacht worden geschonken aan de inventarisatie van gebieden waar de
informatiemaatschappij zich in een lager tempo dreigt te zullen ontwikkelen omdat de vraag niet hoog genoeg is
om de uitrol van breedbanddiensten te rechtvaardigen. Financiering door de EU kan hierbij, naast nationale,
regionale of lokale actie, een rol bij spelen. Er bestaan ook richtsnoeren over hoe de structuurfondsen in
dergelijke gebieden kunnen worden ingezet. De uitwisseling van goede praktijken en innovatieve oplossingen kan
profiteren van de oprichting van een "Forum inzake de digitale scheidslijn" later dit jaar. De Commissie zal
overigens medio dit jaar verslag uitbrengen over deze nationale strategieën.
3)
Het stimuleren van de vraag. Ofschoon een meerderheid van de huishoudens in de EU een
breedbandaansluiting kan krijgen, heeft slechts een fractie ook werkelijk van deze mogelijkheid gebruik gemaakt.
Voor de breedbandmarkt lijkt het gebruik dan ook eerder een probleem te worden dan de uitrol.
Uit
de ervaringen in landen met de hoogste niveaus van breedbandpenetratie blijkt het belang van werkelijke
netwerkgebaseerde concurrentie om de prijzen omlaag te drijven en innovatieve online-diensten te bevorderen.
Bovendien kunnen ook vraagstimulerende maatregelen van de lidstaten een rol spelen. Zij stimuleren het gebruik
van ICT voor steeds meer sleuteldiensten - lokale en nationale overheidsdiensten, gezondheidszorg en onderwijs -
en zorgen ervoor dat deze online toegankelijk worden.Tegelijkertijd moeten nieuwe stappen worden gezet op het
gebied van veiligheid, digitaal-rechtenbeheer en interoperabiliteit van verschillende diensten en apparaten. De
tussentijdse evaluatie van het actieplan eEurope 2005, die in de zomer moet zijn afgerond, biedt een
mogelijkheid voor verdere ondersteuning.
4) Een succesvolle start van mobiele
communicatie van de derde generatie. Het verslag van het platform voor mobiele communicatie en
technologie schetst een strategische visie van de belangrijkste spelers in deze sector voor de toekomst van
mobiele diensten door de aandacht te vestigen op een reeks uitdagingen in de commerciële en regelgevingssfeer
(zie IP/04/23). Deze gecorrigeerde, datagestuurde 3G-wereld zal complexer zijn dan de spraakgebaseerde wereld
van GSM. Als dit lukt kunnen aantrekkelijke nieuwe diensten worden aangeboden en krijgt de productiviteit in de
Unie een krachtige impuls. In de loop van dit jaar zal de Commissie haar benadering uiteenzetten en het overleg
met de marktspelers voortzetten teneinde strategische onderzoekprioriteiten te definiëren voor de sector mobiele
communicatie.
De
integrale mededeling