(02/07/08) Commissie doet voorstel voor richtlijn over de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg

• 2008-07-03

De Commissie heeft vandaag in het kader van de vernieuwde sociale agenda een voorstel gedaan voor een richtlijn die Europese patiënten moet helpen bij de uitoefening van hun rechten in verband met grensoverschrijdende gezondheidszorg. Ook bracht zij een mededeling uit over betere samenwerking tussen de lidstaten op dit gebied. Hoewel het Europese Hof van Justitie in verschillende arresten ondubbelzinnig heeft bevestigd dat het EU-Verdrag individuele patiënten het recht geeft gezondheidszorg in andere lidstaten te ontvangen en in eigen land vergoed te krijgen, heerst er nog altijd onduidelijkheid over de wijze waarop de beginselen van deze jurisprudentie in het algemeen moeten worden toegepast. Met dit voorstel wil de Commissie rechtszekerheid in dit opzicht bieden. Zij reageert hiermee op oproepen van het Europees Parlement en de Raad om te komen met een specifiek initiatief op het gebied van grensoverschrijdende gezondheidszorg, dat op de unieke aard van de zorgsector is afgestemd. Bovendien biedt de voorgestelde richtlijn een stevige basis om het enorme potentieel van Europese samenwerking op dit gebied te verzilveren, waardoor alle gezondheidsstelsels van de EU efficiënter en doelmatiger kunnen worden.

Europees commissaris Androulla Vassiliou voor gezondheid zei hierover: “Dit voorstel is bedoeld om duidelijk te maken hoe patiënten hun recht op grensoverschrijdende gezondheidszorg kunnen uitoefenen, terwijl tegelijkertijd de lidstaten en de zorgaanbieders rechtszekerheid wordt geboden. Het waarborgt de kwaliteit en veiligheid van de zorg in de hele Unie en bevordert de samenwerking tussen gezondheidsstelsels. Zo wordt gespecialiseerde zorg beter toegankelijk.”

Doelstellingen van de richtlijn

Als de Raad en het Europees Parlement deze richtlijn goedkeuren, komt er een duidelijk kader voor grensoverschrijdende zorg. Met name wordt het volgende bepaald:

patiënten hebben het recht zich in het buitenland te laten behandelen en hetzelfde bedrag vergoed te krijgen als wanneer de behandeling in eigen land zou plaatsvinden. De richtlijn biedt duidelijkheid omtrent de wijze waarop deze rechten kunnen worden uitgeoefend, de beperkingen die de lidstaten aan dergelijke gezondheidszorg in het buitenland kunnen stellen en de hoogte van de vergoeding van grensoverschrijdende gezondheidszorg;
de lidstaten zijn verantwoordelijk voor de gezondheidszorg die op hun grondgebied wordt verleend. Patiënten moeten erop kunnen vertrouwen dat regelmatig toezicht wordt gehouden op de kwaliteit en veiligheid van de behandeling die zij in een andere lidstaat ontvangen, en dat van goede medische praktijken wordt uitgegaan;
de richtlijn zal Europese samenwerking op het gebied van gezondheidszorg bevorderen. Er wordt een basis gelegd om de ontwikkeling van Europese referentienetwerken te steunen. Aan deze netwerken wordt op vrijwillige basis deelgenomen door gespecialiseerde centra in verschillende lidstaten. Deze samenwerking kan voor patiënten grote voordelen opleveren omdat de toegang tot zeer gespecialiseerde zorg wordt vergemakkelijkt. Ook voor de gezondheidsstelsels kan deze samenwerking nuttig zijn, omdat de beschikbare middelen doelmatiger kunnen worden gebruikt, bijvoorbeeld door bundeling van middelen voor zeldzame aandoeningen;
ook bij de evaluatie van gezondheidstechnologie is een duidelijke Europese meerwaarde mogelijk. Dit initiatief zal dubbel werk op dit gebied helpen voorkomen, waardoor de beschikbare middelen beter en efficiënter kunnen worden gebruikt;
de activiteiten op het gebied van e-gezondheidszorg worden versterkt. Informatie- en communicatietechnologie biedt grote mogelijkheden om de kwaliteit, veiligheid en efficiëntie van de gezondheidszorg te vergroten. De Commissie steunt nu al projecten op het gebied van e-gezondheidszorg, bijvoorbeeld in verband met de verlening op afstand van specialistische hulp door grote ziekenhuizen aan kleine lokale instellingen. Er zijn echter nog geen gemeenschappelijke indelingen en normen die door verschillende systemen en verschillende landen kunnen worden gebruikt. De richtlijn zal helpen bij de totstandkoming hiervan.

Waarom optreden noodzakelijk is

Na arresten van het Europees Hof van Justitie in een aantal zaken over de mobiliteit van individuele burgers uit verschillende lidstaten zijn discussies over grensoverschrijdende gezondheidszorg en de mobiliteit van patiënten op gang gekomen.

In deze arresten heeft het Hof steeds geoordeeld dat patiënten bij in een andere lidstaat ontvangen gezondheidszorg recht hebben op dezelfde vergoeding als zij bij behandeling in eigen land zouden ontvangen.

Achtergrond

Gezondheidszorg is uitgesloten van het toepassingsgebied van Richtlijn 2006/123/EG betreffende diensten op de interne markt. De Raad en het Parlement hebben de Commissie gevraagd in een afzonderlijke tekst aandacht te besteden aan vraagstukken in verband met grensoverschrijdende gezondheidszorg.

De Commissie heeft een openbare raadpleging gehouden om de problemen in verband met grensoverschrijdende gezondheidszorg duidelijk in kaart te brengen. In de meeste van de 280 ontvangen reacties werd gepleit voor een vorm van optreden van de Gemeenschap op het gebied van de gezondheidszorg waarin wetgevingselementen gecombineerd worden met praktische ondersteuning van de samenwerking tussen de Europese gezondheidsstelsels.

Op basis daarvan heeft de Commissie de vandaag goedgekeurde ontwerprichtlijn opgesteld.

De ontwerprichtlijn betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg is te vinden op:

http://ec.europa.eu/health/ph_overview/co_operation/healthcare/cross-border_healthcare_en.htm

De uitkomsten van de openbare raadpleging zijn te vinden op:

http://ec.europa.eu/health/ph_overview/co_operation/healthcare/cross-border_healthcare_en.htm

De Flash Eurobarometer over grensoverschrijdende gezondheidsdiensten in de EU is te vinden op:

http://ec.europa.eu/public_opinion/index_en.htm

Zie voor meer informatie:

http://ec.europa.eu/health/ph_overview/co_operation/healthcare/news_en.htm