Klimaattop Bonn: Europa aan zet om Parijs te halen

• 2017-11-18
• Klimaat & energie Milieu & dierenwelzijn

De klimaattop in Bonn is ten einde. Traditioneel werd de laatste dag weer een lange dag, maar ze werd uiteindelijk afgesloten met afspraken over hoe het komend jaar het ambitieniveau van de deelnemende landen opgeschroefd kan worden. Groen Europarlementslid Bart Staes haalt opgelucht adem dat de partijen na lang onderhandelen tot een bevredigend resultaat zijn gekomen. "In Parijs zijn goede afspraken gemaakt, maar daar red je het klimaat niet mee. Het gaat uiteindelijk om actie en wel nu. We zien dat het afgelopen jaar de uitstoot opnieuw is gestegen, terwijl we die juist naar beneden willen krijgen. Het proces om dit voor elkaar te krijgen is in gang gezet, maar op de klimaattop bleek weer dat het zonder leiderschap erg lang kan duren."

De uitwerking van het beoordelingsproces van de nationale klimaatplannen, die volgend jaar tijdens de COP24 in Polen moet plaatsvinden, was de belangrijkste kwestie waarover deze week overeenstemming moest worden gevonden. Staes: "Dat is geen klein bier: de nationale klimaatplannen, die de basis van het Parijsakkoord vormen, schieten ernstig tekort. Maar zonder een politieke erkenning van dat probleem is het lastig om de plannen aangepast te krijgen. Om dat proces in werking te laten treden waren lange onderhandelingen nodig: over geld, over hoe je de plannen doorrekent en hoe je het ambitieniveau kan aanpassen. Dat zijn diplomatieke gevechten op het scherpst van de snede."

Voorzitter Fiji, dat handig gebruik maakte van een hoge gunfactor, heeft het beoordelingsproces omgedoopt tot 'Talanoa-dialoog'. De dialoog wordt uitgesmeerd over een heel jaar. Zogeheten 'non-state actors' als steden en NGOs kunnen op die wijze een grote rol spelen, waardoor een momentum op de klimaattop in Polen gecreëerd wordt. Dit vergroot volgens Staes de kans dat de COP24 tot een ophoging van de nationale klimaatplannen gaat leiden. “Stoorzender Polen is dan namelijk de gastheer en dus is het verstandig om niet een jaar te wachten om op die top tot nadere afspraken te komen. Door nu komend jaar al kritisch ieders nationale beloftes te bespreken en te verbeteren, kan voorkomen worden dat in Polen de boel in elkaar stort. Bovendien zal tijdens de top volgend jaar Fiji dit proces blijven begeleiden.”

Daar is echter nog een belangrijk element voor nodig: de vervanging van het VS-China motorblok dat in de Obama-tijd telkens de blauwdruk voor internationale afspraken maakte. Concrete besluiten bleven, op de Talanoa-dialoog na, uit. Zo werd bijvoorbeeld nauwelijks vooruitgang geboekt omtrent de uitwerking van de details van het Parijsakkoord. Volgens Staes dreigt 2018 een verloren jaar te worden als dit niet snel verandert. “Dit is het moment voor de EU om in het leiderschapsgat van de VS te springen. Dat betekent echter dat je een geloofwaardige onderhandelingspartner moet vormen. Daar hoort geen openbaar gesteggel over formaliteiten op een internationaal toneel bij, zoals we deze week zagen. De rangen moeten gesloten worden. Het onderlinge wantrouwen leidde dan ook weer tot urenlange onderhandelingen over punten en komma's. ”

Het is volgens Staes daarom cruciaal dat de EU bronnen voor internationale klimaatfinanciering gaat creëren. Daarnaast is een ambitieniveau waaraan anderen landen zich kunnen optrekken essentieel. 

Nu is het een zaak om de druk voor ophoging van de EU-doelstelling naar 55% CO2-reductie verder op te voeren. Om daar te komen, zullen België en Vlaanderen echter meer open moeten staan als het gaat om de Europese afspraken rond energiebesparing en duurzame energie. “Hoe meer EU-landen een voortrekkersrol rondom ambitie en financiering innemen, hoe aannemelijker het wordt dat de EU er internationaal voor kan gaan zorgen dat knopen worden doorgehakt. Alleen dan kan de cruciale COP24 van volgend jaar een succes worden.

Lees hier het Vision Scenario: het eerste realistische klimaatplan dat de normen van het Klimaatakkoord van Parijs respecteert