In Oekraïne worden in de Sovjet-Unie geproduceerde kerncentrales in gebruik gehouden dankzij een modernisatieproject dat wordt gefinancierd door Euratom en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling. In het kader van dit project heeft de SNRIU (Oekraïense autoriteit voor nucleaire veiligheid) in 2013 de levensduur van reactor nr. 1 van de kerncentrale in het zuiden van Oekraïne tot 2023 verlengd.
Het Nationaal Ecologisch Centrum van Oekraïne heeft de documenten betreffende de reactor bestudeerd en geconcludeerd dat deze gevaarlijk kwetsbaar is en dat de slijtage aan een aantal elementen met factor tien de aanvaardbare slijtagegrenzen overschrijdt.
De SNRIU, die dit probleem in 2013 niet heeft opgemerkt, staat op het punt om de levensduur van reactor nr. 2 van de kerncentrale in het zuiden van Oekraïne te verlengen, terwijl een kort geleden aangenomen nationale wet de SNRIU verbiedt om zelfs inspecties uit te voeren.
Kan de Commissie, gezien het bovenstaande, laten weten of:
1. De leningen van de EBWO en Euratom zijn uitsluitend bestemd voor de financiering van maatregelen die noodzakelijk zijn voor de verbetering van de veiligheid, ongeacht eventuele latere en gedifferentieerde besluiten over projecten tot verlenging van de levensduur. Op basis van de tot dusver ontvangen gegevens heeft de Commissie toestemming verleend voor de eerste uitkeringen in het kader van de Euratom-lening aan Energoatom voor een bedrag van maximaal 100 miljoen euro.
2. De mogelijke uitbreiding van de thematische collegiale toetsing vastgelegd in artikel 8 sexies van de gewijzigde richtlijn nucleaire veiligheid naar derde landen is nog niet besproken. Aangezien verschillende buurlanden die kernreactoren exploiteren of van plan zijn te gaan exploiteren, hebben deelgenomen aan de stresstests van nucleaire installaties(1) en aangezien het nieuwe mechanisme van thematische collegiale toetsing gebaseerd is op de positieve ervaringen die zijn opgedaan in het kader van de grondige stresstests, kan een dergelijke uitbreiding worden overwogen. De Commissie zal de zaak voorleggen aan ENSREG(2) die de thematische toetsing zal coördineren. Kort geleden is begonnen met het opstellen van het mandaat voor de eerste thematische collegiale toetsing.
3. Elk land mag zijn eigen energiemix bepalen. Mochten lidstaten of buurlanden kiezen voor de nucleaire optie, dan is het doel van de Commissie de hoogste niveaus van nucleaire veiligheid te bevorderen.
(1)Zwitserland, Turkije en Oekraïne.
(2)Groep Europese regelgevers op het gebied van nucleaire veiligheid.